Francuskie formy subjonctif i indicatif oraz ich polskie ekwiwalenty. Studium kontrastywne użyć w zdaniach złożonych

Przedmiotem obserwacji w niniejszej pracy są formy francuskich czasowników występujące w zdaniu złożonym. Głównym celem rozważań jest ujawnienie i zbadanie czynników wpływających na użycie w zdaniu zależnym form czasownikowych o określonej wartości trybu i czasu. Opis ma charakter synchroniczny. Swoje obserwacje ograniczam do pisanej odmiany języka i do francuskich zdań zależnych wprowadzanych przez spójnik que o znaczeniu ‘że' lub ‘żeby', oraz do zdań nazywanych tradycyjnie względnymi (fr. propositions relatives). W opisie wykorzystuję w znacznym stopniu terminologię i metody wypracowane w ramach polskiej składni strukturalnej, choć nie rezygnuję całkowicie z pojęć tradycyjnych. Punktem wyjścia dla rozważań będą oczywiście fakty odnoszące się do języka francuskiego. Analiza będzie jednak miała charakter porównawczy, co oznacza po pierwsze, że fakty te zestawiam z obserwacjami dotyczącymi polszczyzny, wyciągając wnioski na temat podobieństw i różnic między badanymi językami, a po drugie, że ważnym narzędziem służącym do weryfikacji pewnych hipotez będzie metoda przekładu francuskich zdań na język polski. Opis czynników wpływających na użycie określonych form trybu i czasu w zdaniu francuskim zostanie więc przedstawiony na tle szerszego porównania francuskiego i polskiego systemu czasownikowego.

Wstęp
ROZDZIAŁ I
Przedmiot analizy, metody badań i zakres opisu
1. Kategorie gramatyczne trybu i czasu w języku polskim i francuskim
1.1. Pojęcie kategorii gramatycznej fleksyjnej i jej wartości
1.2. Zasób trybów w języku polskim i francuskim
1.2.1. Ujęcia tradycyjne
1.2.2. Problem trybu łączącego w języku polskim
1.2.3. Formy conditionnel w języku francuskim
1.3. Zasób czasów
1.3.1. Budowa systemu temporalnego
1.3.2. Formy surcomposées w języku francuskim
1.3.3. Francuskie czasy peryfrastyczne
1.3.4. Podsumowanie
1.4. Typowe uwarunkowania wartości trybu i czasu
1.4.1. Uwarunkowania semantyczne trybu
1.4.2. Uwarunkowania semantyczne czasu
1.4.3. Uwarunkowania formalne
1.5. Problem aspektu
1.5.1. Aspekt w języku polskim
1.5.2. Aspekt w języku francuskim
2. Podstawowe terminy i pojęcia składniowe
2.1. Zdanie pojedyncze i złożone
2.1.1. Ujęcia tradycyjne
2.1.2. Definicje strukturalne
2.1.3. Fraza zdaniowa zależna i jej budowa wewnętrzna
2.2. Kryteria klasyfikacji fraz zdaniowych zależnych
2.2.1. Rodzaj elementu łączącego
2.2.2. Inne kryteria klasyfikacji
2.2.3. Stosowane terminy i oznaczenia
3. Zakres materiału i stosowane procedury badawcze
3.1. Wybór badanych fraz
3.2. Pozycja składniowa analizowanych fraz
3.3. Stosowane metody badawcze. Źródła materiału
4. Analizowane w pracy rodzaje uwarunkowań trybu i czasu
4.1. Czynniki formalne
4.2. Zakres obserwacji cech semantycznych i pragmatycznych
ROZDZIAŁ II
Subjonctif we frazach zdaniowych spójnikowych typu QUE
1. Uwagi wstępne
1.1. Wymaganie składniowe
1.2. Inne rodzaje uwarunkowań
2. Wymaganie składniowe ze strony nadrzędnego czasownika
2.1. Akomodacja niealternatywna
2.2. Akomodacja alternatywna trybu indicatif lub subjonctif
3. Rola negacji
4. Wpływ czynników linearnych
4.1. Inwersja towarzysząca pytajności zdania
4.2. Prepozycyjne usytuowanie linearne frazy zdaniowej zależnej
5. Podsumowanie
ROZDZIAŁ III
Subjonctif we frazach zdaniowych względnych
1. Uwagi wstępne
1.1. Problem pozycji składniowej
1.2. Zakres analizy
2. Wymaganie alternatywne ze strony nadrzędnego czasownika
3. Rola wykładników nieokreśloności
3.1. Rodzajnik nieokreślony
3.2. Inne sposoby wyrażania nieokreśloności
3.3. Nieokreśloność a niewyznaczoność
4. Oddziaływanie negacji
4.1. Typowe postaci negacji
4.2. Mniej typowe wykładniki negacji
3.1. Zakres użycia form trybu subjonctif we współczesnym języku
francuskim
3.2. Czasownik nadrzędny w formie czasu przeszłego
4. Wartości czasu we frazach względnych
5. Podsumowanie
Zakończenie
Objaśnienia stosowanych skrótów i symboli
Bibliografia
Les formes du subjonctif et de l'indicatif français et leurs équivalents polonais.
Etude contrastive des emplois dans la phrase complexe. Résumé
Subjunctive and Indicative Forms in French and Their Polish Equivalents.
A Comparative Study of Usages in Complex Sentences. Summary
Indeks rzeczowy

Aleksandra Walkiewicz