Głosy i performanse tekstów. Literatura – piosenki – ciało
Książka Głosy i performanse tekstów. Literatura – piosenki – ciałoto publikacja z zakresu antropologii współczesności, w pierwszej części z obszaru literaturoznawstwa, w drugiej – song lyrics studies, w trzeciej zaś – cultural studies, zawierająca interpretacje rozmaitych tekstów kultury (wierszy, poematów, dziennika, tekstów piosenki, body artu – performansów) oraz animacji kultury, wykorzystująca narzędzia psychoanalizy, performatyki, geopoetyki, kulturowych studiów miejskich, somatoestetyki, gender studies, ekokrytyki, memory studies, monoseologii, narratologii transmedialnej oraz etnografii przedtekstowej. W czternastu studiach, o różnym profilu gatunkowym, bo czytelnik znajdzie tu rozprawy, artykuły i szkice, podjęto próbę lektury „pretekstowej”, „nomadycznej”, wędrującej od literatury do piosenki i body artu, od czytania do słuchania i patrzenia, od ciała do ciała, by zanotować swego rodzaju raporty z „badań terenowych w światach tekstów i realnych miejsc” w tym „zeszycie podróżnym pamiętającego interpretatora”.
Wstęp / 9
Część 1. Performanse literatury
Języki miłości w twórczości Stanisława Barańczaka / 19
Istność. Uwagi o miłości w wierszach Tadeusza Nowaka / 29
Wola dnia. Uwagi o poezji Władysława Sebyły / 49
„Odbiór niezakłócony”. O trzech poematach Bogumiła Andrzejewskiego / 59
„Dla nikogo nie jestem osobą pierwszą”. O Tajnym dzienniku Mirona Białoszewskiego / 69
Przykładam do ucha torbę na pawia. Nick Cave i tęsknota / 77
Część 2. Performanse piosenki
Insight. Somatoteksty songów Martina Gore’a (grupa Depeche Mode) / 83
Longest Day. O tekstach piosenek Dave’a Gahana z płyty The Light the Dead See zespołu Soulsavers / 111
Somatoestetyka piosenek rockowych – żywotność kontrkultury w twórczości Red Hot Chili Peppers / 117
Wrażliwość pamięci. Somatopiosenki Kurta Cobaina (zespół Nirvana) / 131
Dyskursy, performanse tekstowe i narracje transmedialne polskich piosenek rockowych / 151
„Wierszem czyścić chcę kapitańskie buty”. Interpretacja tekstu piosenki Kapitan Polska Huberta Dobaczewskiego (zespół Lao Che) / 181
Część 3. Performanse Kulturhauzu
Opór nad Wisłą – Kulturhauz: Toruń, ul. Poniatowskiego 5/2 / 199
Toruń, moja (black) love / 213
Nota bibliograficzna / 231
Aneks. Bibliografia dotycząca kultury rocka / 235
Summary / 249
Indeks osób / 253
Michał Łukowicz
Największym atutem „Głosów i performansów tekstów” jest właśnie ta osobista i autentyczna afirmacja tekstów kultury, która może inspirować do własnych spotkań z omawianymi przez badacza tekstami kultury. Warto docenić również niepopularne współcześnie próby doszukiwania się nadziei w tekstach pozornie optymizmu pozbawionych. Zamieszczony w omawianej książce rozdział o Barańczaku autor kończy słowami, które mogłyby być również mottem omawianego tomu: „poezja »powinna być nieufnością«, ale również powinna być ufnością – wobec języków miłości” (s. 26). Paweł Tański udowadnia, że również twórczość badawcza może być pełna ufności. I pewnie jest kilka rzeczy, które można mu zarzucić, jednak lektury jego najnowszej publikacji trudno nie kończyć z podziwem dla tak niezachwianie afirmatywnego spojrzenia na sztukę. Jest to doprawdy bardzo orzeźwiająca perspektywa.
Fragment recenzji: Lekcje afirmacji, http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=419&artykul=8456&kat=15.
Magdalena Urbańska
[...] Nie bez znaczenia jest to, co w części" Performanse literatury" odkrywa autor w twórczości każdego z poetów: autotematyczność. W ten sposób analizy Tańskiego mogą stać się czymś więcej niż osobiście zabarwioną krytyką – są pisaniem performatywnym. [...] Fragment recenzji: "Przegląd Kulturoznawczy" 2021, nr 3, https://www.ejournals.eu/Przeglad-Kulturoznawczy/2021/Numer-3-49-2021/art/19833/.
Paweł Tański
(ur. w 1974 r. w Toruniu) – adiunkt w Zakładzie Antropologii Literatury i Edukacji Polonistycznej Instytutu Literatury Polskiej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zajmuje się literaturą XX wieku i współczesną. Autor książek: „W cieniu poematu. Emigracyjna poezja Mariana Czuchnowskiego” (2003), „Tradycja i talent. Szkice o poezji emigracyjnej” (2006), „Sandały Hermesa. Szkice o poezji” (2008), „Ja, motyl i inne szkice krytyczne” (2010). Współredaktor i współautor tomów studiów: „Marian Czuchnowski – kronikarz emigracyjnej codzienności” (2002), „Problematyka tekstu głosowo interpretowanego” (trzy tomy: 2004, 2006, 2010).
- Litteraria Copernicana 1(17)/2016: Tekst i głos. Studia
- Kultura rocka 3. Tradycje, poszukiwania, kontynuacje
- Kultura rocka 2. Słowo, dźwięk, performance
- Kultura rocka 1. Twórcy, tematy, motywy
- Głosy i performanse tekstów. Literatura – piosenki – ciało
- Kultura rocka 4. Muzyczny rok 1969