Teatrolog, performatyk, profesor uniwersytetu zatrudniony w Instytucie Nauk o Kulturze UMK w Toruniu. Zajmuje się problemami teorii dramatu i teatru: relacją między tekstem dramatu a jego inscenizacją, estetyką teatru współczesnego, w szczególności teatrem polskim (dzieje teatru w Toruniu), litewskim i niemieckim oraz badaniami z zakresu performatyki, które obejmują m.in. kulturowe korzenie piłki nożnej, muzyki rockowej i reality show, a także performans na żywo jako medium ludzkie. Autor książek Teatr realności (2006), Performans na żywo jako medium i obiekt mediatyzacji (2011), Reżyserskie strategie inscenizacji dzieła literackiego (2017). Stały współpracownik Centrum Badania Teatru Europy Wschodniej powołanego przy Akademii Teatralnej w Szanghaju w 2018 roku.
Performans na żywo. Jako medium i obiekt mediatyzacji
Książka poświęcona jest grom, widowiskom, spektaklom wydarzającym się na żywo i zmediatyzowanym: meczom piłki nożnej i ich transmisjom telewizyjnym,koncertom muzyki rockowej, spektaklom teatralnym Franka Castorfa, a także reality shows i estetyce telewizji. Wszystkie te performanse kultury współczesnej łączy to, że są mediami różnego stopnia i stają się nieraz w procesie remediacji treścią innych mediów. W książce sporo miejsca zajmują prezentacje kulturowych korzeni współczesnych performansów ludycznych jako mediów ludzkich. Mowa na przykład o piłce nożnej w kontekście gier w piłkę starożytnych Greków i Rzymian, Azteków i Chińczyków, włoskiego caccio storico i francuskiej la soule oraz brytyjskiego folk football, a także o narodzinach rock’-n’rolla z ducha wędrownego teatru minstrel show oraz telewizji w przestrzeni między kinem, teatrem atrakcji i sztukami projekcyjnymi w rodzaju latarni magicznej. Bohaterami książki są aktorzy i performerzy, artyści i celebryci, żywi ludzie i ekranowe fantomy, walczący od wieków o uwagę widzów, popularność i kulturowy prestiż.
Wstęp /9
Rozdział pierwszy. Performans - zagadnienia teoretyczne
Performans - cechy podstawowe /19
Performans ludyczny - widowisko - spektakl teatralny /31
Teatr jako technologia komunikacji i medium /41
Teatr, kino, telewizja - wspólny mit założycielski i relacje ontologiczne /46
Teatr i inne performanse na żywo jako media ludzkie /51
Teatr jako wehikuł, multimedialny terminal i wir zachowań /54
Definicja performansu /8
Rozdział drugi. Sphairomachia, harpastum, football, czyli o kulturowych korzeniach piłki nożnej
Przedmiot gry - kamień, owoc, ludzka głowa czy bukłak? /67
Tsu-czu, kemari, tlatchli - gry w piłkę w Chinach, Japonii i Ameryce Środkowej /70
Folk football i narodziny piłki nożnej w Wielkiej Brytanii /75
La soule, jeu de paume, calcio fiorentino - gry w piłkę na kontynencie europejskim /88
Sphairomachiai i inne gry w piłkę starożytnych Greków i Rzymian /98
Rozdział trzeci. „Piękna gra". Mecz piłki nożnej jako performans ludyczny
Performatywność piłki nożnej /121
Fabularność meczu piłki nożnej /127
Performatywna moc piłki nożnej /136
Rozdział czwarty. Od minstrel show do hip hopu. Kulturowe korzenie muzyki rockowej Wędrowny teatr minstrel show /151
Czarne i białe korzenie minstrel show /166
Ragtime, blues, jazz - narodziny muzyki z ducha teatru /175
Performanse rock'n'rolla i hip hopu /180
Rozdział piąty. Koncert rockowy jako performans ludyczny
Wprowadzenie w estetykę muzyki rockowej /195
Główne kategorie estetyki hałasu - brzmienie, riff, rytm /198
Technologia nagrań i media muzyki rockowej /205
Słowa, słowa, słowa /210
Eklektyzm, hybrydyczność i wielokodowość rocka /216
Performatywność koncertu rockowego /219
Rozdział szósty. Kulturowe korzenie telewizji i reality show
Najważniejsze cechy estetyki telewizji /244
Performatywne korzenie telewizji /256
Kino atrakcji jako pretelewizja /262
Kino w strefie wpływów teatru atrakcji /271
Aparatury do stwarzania sztucznych światów - od figury i automatu do fantomatycznego obrazu człowieka /278
Performatywne korzenie kina Georges'a Mélièsa /288
Performatywne korzenie reality show /291
Rozdział siódmy. Reality show jako zmediatyzowany performans ludyczny
Ile opery mydlanej? Iluzyjny wymiar reality show /307
Ile „reality"? Performatywny wymiar reality show /311
Ile prawdy, a ile pieniędzy? Komercyjny wymiar reality show /318
Rozdział ósmy. Strefa wpływów estetyki performatywności - od performansu ludycznego do teatru Franka Castorfa
Podstawy estetyki performatywności /328
Estetyka performatywności w teatrze Franka Castorfa /343
Wybrana bibliografia /377
Spis ilustracji /391
Live Performance as Medium and Mediatized Object. Summary /395
Artur Duda
- Reżyserskie strategie inscenizacji dzieła literackiego
- Teatr w Toruniu 1904–1944. Opowieść performatyczna
- Teatr wśród mediów
- Performans na żywo. Jako medium i obiekt mediatyzacji
- Polski teatr alternatywny po 1989 roku z perspektywy Akademickich/Alternatywnych Spotkań Teatralnych KLAMRA