SKIP_TO
Kategoria: Nauki humanistyczne / Filozofia

Johann Heinrich Abicht – filozof wileński. Działalność naukowa i dydaktyczna (1804–1816). Badania i źródła

Rok wydania:2023 eISBN:978-83-231-5088-6 ISBN (oprawa twarda):978-83-231-5196-8 ISBN (oprawa miękka):978-83-231-5087-9
OPIS

Opracowanie naukowe – Tomasz Kupś, Joanna Usakiewicz, Dalius Vilūnas

Dziś nie ma już wątpliwości, że niemiecki myśliciel Johann Heinrich Abicht (1762–1816), który miał zamiar wszystkie swoje siły poświęcić zwycięstwu filozofii Immanuela Kanta, jest „filozofem wileńskim”.

Gdy w roku 1804 przybył do Wilna, stolicy polskiej kultury pod zaborami, nie tylko stał się obywatelem tego miasta, ale również zapisał się w historii Polski i Litwy. Abicht był najdłużej wykładającym filozofię uczonym w pierwszej połowie XIX wieku na terenach dawnej Rzeczpospolitej. Całą swoją działalność filozoficzną i dydaktyczną od 1804 roku poświęcił uniwersyteckiej młodzieży wileńskiej, tak jak wszystkie swoje wysiłki ofiarował nowej ojczyźnie. Był on autorem poważnych projektów reform Uniwersytetu Wileńskiego, a także wielu pomysłów dotyczących najróżniejszych aspektów życia społecznego. Pokazują one, z jakimi problemami zmagano się i jaki potencjał miała polsko-litewska wspólnota w pierwszej połowie XIX wieku, a wnikliwsze spojrzenie na filozofię wileńskiego profesora ujawnia dotychczas nieznane alternatywy historii filozofii polskiej.

Wszystkie jego wileńskie teksty – filozoficzne, organizacyjne i dydaktyczne – wydobyte zostały z głębokiego zapomnienia, w większości z rękopisów odnalezionych w dwóch ostatnich dziesięcioleciach. Wiele z nich zawiera idee, które w czasach Abichta były przedwczesne, a dziś są obowiązującymi regułami akademickiego życia wspólnoty uczonych i studentów. Nie bez powodu znajome wydają się nam wysiłki tego autora, aby w świecie zdominowanym przez naturalistycznie rozumiane nauki zachować troskę o duchowe życie człowieka i kształcenie filozoficzne.


Scientific editors: Tomasz Kupś, Joanna Usakiewicz, Dalius Vilūnas

Today, there is no longer any doubt that the German thinker Johann Heinrich Abicht (1762–1816), who intended to devote all his energies to the victory of Immanuel Kant's philosophy, is the "Vilnius philosopher".

When, in 1804, he arrived in Vilnius, the capital of Polish culture under the partitions, he not only became a citizen of this city, but also went down in the history of Poland and Lithuania. Abicht was the longest-serving philosophy lecturer in the first half of the 19th century in the former Polish-Lithuanian Commonwealth. After 1804, he devoted all his philosophical and teaching activities to the university youth of Vilnius, just as he devoted all his efforts to his new homeland. He was the author of serious projects for reforming the University of Vilnius, as well as many ideas regarding various aspects of social life. They show what problems the Polish-Lithuanian community had to deal with and what potential it had in the first half of the 19th century, while a closer look at the philosophy of the Vilnius professor reveals hitherto unknown alternatives in the history of Polish philosophy.

All his texts from Vilnius – philosophical, organizational and didactic - were recovered from deep oblivion, mostly from manuscripts discovered in the last two decades. Many of them contain ideas that were premature in Abicht’s time, but today are the binding rules of the academic life of the community of scholars and students. It is not without reason that we are familiar with this author’s efforts to maintain concern for man’s spiritual life and philosophical education in a world dominated by naturalistic sciences.

Powiązane

Inne z tej kategorii

Przydatne linki