Ta wojna zmieni wszystko… Obraz I wojny światowej w literaturze wspomnieniowej kobiet. Wybór tekstów źródłowych

Celem niniejszego opracowania źródłowego jest zaprezentowanie obrazu I wojny światowej widzianego oczami kobiet oraz pokazanie, jak mocno i wielopłaszczyznowo ingerowała ona w różne dziedziny życia. Sugestywny jest tytuł opracowania, dla którego inspiracją stał się Dziennik Janiny Gajewskiej z lat 1914–1919. Zarówno Gajewska, jak i pozostałe pamiętnikarki, które zdecydowały się spisać swoje wspomnienia z czasów Wielkiej Wojny, dostarczają nam wielu cennych informacji, zwłaszcza dotyczących wojennej codzienności. […] Należy podkreślić, że kobiety z dużą wnikliwością rejestrowały i opisywały problemy wynikające z tej niecodziennej, gdyż silnie naznaczonej wojną, rzeczywistości. O pamiętnikarkach, których relacje zostały wykorzystane w niniejszym opracowaniu, można powiedzieć, że były nieprzeciętnymi indywidualnościami (każda na swój sposób), zasługującymi na pamięć, a przede wszystkim na docenienie wartości źródłowej pozostawionych przekazów.

Fragment ze Słowa wstępnego

Słowo wstępne / 7
Noty biograficzne / 22

Rozdział I. Pierwsze miesiące wojny / 52

Rozdział II. Z chlebem coraz gorzej. Już bez kartek nic nie można dostać… Wojenna aprowizacja (sytuacja zaopatrzeniowa ludności, niedobory produktów, cennik, system kartkowy, spekulacje, bieda, kradzieże, rekwizycje) / 79

Rozdział III. Zdrowie i higiena w czasie wojny / 190

Rozdział IV. Obchody rocznic oraz świąt / 226

Rozdział V. Po różnych stronach frontu – żołnierski los / 257

Rozdział VI. Wobec zaborcy – nastroje społeczne / 281

Rozdział VII. Kobieta a polityka / 297

Rozdział VIII. Wojna – kobieta – emancypacja. Aktywność kobiet w czasie wojny / 339

Rozdział IX. W oczekiwaniu na koniec wojny i wolność / 403 

Rozdział X. Pierwszy to dzień prawdziwie niepodległej Polski, oczyszczonej od Moskala i Niemca, jesteśmy nareszcie sami… – niepodległościowy listopad 1918 roku, ale nie dla wszystkich. Radość i obawy / 419

Rozdział XI. Rozmaitości / 437

Bibliografia / 445
Indeks nazwisk / 449

Aneta Niewęgłowska

Ilona Zaleska

- oprac.