SKIP_TO
Kategoria: Nauki humanistyczne / Filologia polska / Literaturoznawstwo

Neofuturzy i futuryści. Kryptohistorie polskiej awangardy

Rok wydania:2023 Liczba stron:514 eISBN:978-83-231-5245-3 ISBN (oprawa twarda):978-83-231-5244-6 ISBN (oprawa miękka):978-83-231-5243-9
OPIS

Tematem książki są początki polskiej awangardy literackiej, a wraz z nimi tkwiąca w otwarciu awangardowej rewolty energia pierwszych gestów uznawanych za gesty futurystyczne. Autorka podejmuje próbę ich reinterpretacji przez pryzmat trzech głównych bohaterów monografii: Jerzego Jankowskiego, wiecznego zwiastuna futuryzmu i zanikającego pośrednika jego późniejszych losów, oraz Anatola Sterna i Aleksandra Wata, występujących tu przede wszystkim we wspólnej roli neofuturów-prymitywistów. Ich wyjątkowa działalność wymyka się narracji o awangardzie jako historii ruchów artystycznych, komplikuje i decentruje obraz awangardowych początków, prowokuje do poszukiwania nowych punktów odniesienia. Przeprowadzone przez autorkę kwerendy archiwalne, analizy materiału prasowego oraz interpretacje manifestów, tekstów poetyckich i prozatorskich umożliwiły rekonstrukcję najwcześniejszych przejawów polskiej awangardy w świetle pojęć kolektywności, peryferyjności oraz konceptu „literatury mniejszej”. Pozwoliło to uchwycić oryginalność językowych eksperymentów oraz polityczne znaczenie futurystycznych prowokacji Jankowskiego, Sterna i Wata. We wszystkich opisanych przypadkach awangarda rzuca wyzwanie większości, choć za każdym razem brzmi ono inaczej.


The subject of the book is the beginnings of the Polish literary avant-garde, and, together with them, the energy of the first gestures considered futuristic in the opening of the avant-garde revolt. The author attempts to reinterpret them through the prism of the three main characters of the monograph: Jerzy Jankowski, the eternal harbinger of futurism and the disappearing mediator of its later fate, and Anatol Stern and Aleksander Wat, appearing here primarily in the common role of neo-futurists-primitivists. Their unique activity eludes the narrative of the avant-garde as the history of artistic movements, complicates and decenters the image of avant-garde beginnings, and provokes the search for new points of reference. The author's archival research, analyses of press material and interpretations of manifestos, as well as poetic and prose texts, made it possible to reconstruct the earliest manifestations of the Polish avant-garde in the light of the concepts of collectivity, peripherality and the concept of "minor literature". This allowed us to capture the originality of linguistic experiments and the political significance of the futuristic provocations of Jankowski, Stern, and Wat. In each of the described cases, the avant-garde challenges the majority, although each time it sounds different.

Nagroda Literacka GDYNIA w kategorii ESEJ.

Powiązane

Inne z tej kategorii

Przydatne linki