Pomiędzy nadzieją a (nie)spełnieniem. Rola polskiego nauczyciela na Łotwie

Książka powstała w efekcie wieloletniej współpracy naukowej obydwu autorek. A ta datuje się od roku 1996 roku, kiedy to studentka II roku pedagogiki Katarzyna Szymańska-Jurzysta wzięła udział w badaniach prowadzonych na pierwszym obozie naukowym organizowanym na Łotwie przez dr Marię Martę Urlińską, opiekunkę SKN BPK.

Wprowadzenie do problematyki / 11

Rozdział I. Założenia metodologiczne badań / 27

Rozdział II. Historyczny i współczesny kontekst prowadzenia badań / 41

Rozdział III. Edukacja jako instrument polityki łotewskiej wobec mniejszości narodowych / 57
3.1. Łotewski system edukacyjny / 57
3.2. Edukacja mniejszości narodowych na Łotwie / 78

Rozdział IV. Szkolnictwo polskie na Łotwie z historią w tle / 93
4.1. Historyczne uwarunkowania obecności Polaków na Łotwie / 93
4.2. Odrodzenie szkolnictwa polskiego po 1989 roku / 109
4.3. Prawne ramy funkcjonowania szkół polskich na Łotwie / 123
4.4. Społeczno-polityczny kontekst pracy nauczyciela polskiego / 129

Rozdział V. Perspektywa teoretyczna badań nad rolą nauczyciela / 141
5.1. Nauczyciel i oczekiwania wobec jego roli – przegląd badań / 141
5.2. Rola jako kategoria do badania – teoria roli społecznej D . J. Levinsona / 157

Rozdział VI. Funkcje szkoły etnicznej a zadania nauczyciela / 177
6.1. Dylematy roli nauczyciela / 180
6.2. Społeczne nakazy roli – oczekiwania partnerów roli / 188

Rozdział VII. Uwarunkowania podjęcia decyzji o pracy i realizacji kontraktu / 193
7.1. Misja, przygoda czy koniczność? – motywy decyzji wyjazdu do pracy na Łotwę / 193
7.2. Przybywa do Was i … co dalej? / 199
7.3. Nauczyciel w nowym miejscu pracy – (nie)świadomy specyfiki szkoły? / 204
7.4. Czas podsumowań – bilans plusów i minusów pracy na obczyźnie / 212

Rozdział VIII. Interpretacje oczekiwań względem roli nauczyciela / 227
8.1. W drodze ku kompetencjom językowym – realizacja funkcji oświatowej / 227
8.2. Wokół kultury bycia i kultury zachowania – realizacja funkcji ogólnowychowawczej / 250
8.3. Być Polakiem na Łotwie – realizacja funkcji etnicznej / 257
8.4. Chronić, służyć radą i pomocą – realizacja funkcji opiekuńczej i socjalnej / 286

Rozdział IX. Dylematy roli polskiego nauczyciela na Łotwie . . 295
9.1. Między krzewieniem polskości a promocją kultury i języka polskiego / 295
9.2. (Nie)zrozumienie realizacji roli polskiego nauczyciela na Łotwie / 318
9.3. Nauczycielskie rozterki, czyli sprzeczności roli (ambiwalencja roli) / 324
9.4. Wie czy nie wie? – czyli pytania o sens i niejasność roli / 329

Zamiast zakończenia – podmioty szkoły między nadzieją a (nie)spełnieniem / 341

Bibliografia / 353

Between hope and (non)fulfillment. The role of the Polish teacher in Latvia (Summary) / 377

Maria Marta Urlińska

Katarzyna Jurzysta