Razem, osobno czy w pojedynkę? Relacje między przysłówkami kolektywnymi a przysłówkami syngulatywnymi i dystrybutywnymi we współczesnym języku polskim

Książka Razem, osobno czy w pojedynkę? stanowi szczegółowy opis znaczeń przysłówków przyporządkowanych na podstawie kryteriów semantycznych do trzech grup. Przysłówkom kolektywnym (takim jak razem, wspólnie czy łącznie) przeciwstawione zostały z jednej strony przysłówki dystrybutywne (np. osobno, oddzielnie, pojedynczo), które tak jak te pierwsze odnoszą się do przynajmniej dwóch obiektów i zdają sprawę ze specyfiki relacji między tymi obiektami, a z drugiej strony przysłówki syngulatywne (np. w pojedynkę, solo, sam), które odnoszą się do pojedynczego obiektu i komunikują brak podobnej relacji między nim i innymi obiektami tej samej kategorii. Analiza, której poddano ponad dwadzieścia jednostek języka, została przeprowadzona zgodnie z zasadami semantyki strukturalnej, a jej efektem jest zestaw eksplikacji semantycznych dla osiemnastu jednostek leksykalnych i jednej jednostki operacyjnej (operacji socjatywnej).

Wprowadzenie / 9

Rozdział 1. Stan badań / 15
1.1. Prace poświęcone zagadnieniom ogólnym / 15
1.2. Prace poświęcone analizie konkretnych wyrażeń językowych / 23

Rozdział 2. Założenia metodologiczne / 41
2.1. Język jako przedmiot opisu naukowego / 41
2.2. Problem tzw. zdań wyratowanych / 43
2.3. Opis znaczeń / 45
2.4. Definicja przysłówka / 48

Rozdział 3. Pojęcia ‘kolektywności’, ‘syngulatywności’ i ‘dystrybutywności’ w języku / 53
3.1. Opozycja ‘kolektywność’ vs. ‘syngulatywność’ / 54
3.2. Opozycja ‘kolektywność’ vs. ‘dystrybutywność’. Pojęcie ‘zbioru’ w nauce i w języku naturalnym / 58

Rozdział 4. Przysłówki kolektywne / 77
4.1. Od podmiotu towarzyszącego do operacji socjatywnej / 77
4.1.1. Podejście normatywne / 79
4.1.2. Podejście formalnoskładniowe / 80
4.1.3. Podejście semantyczne / 87
4.2. Struktura semantyczna przysłówków kolektywnych na przykładzie razem / 97
4.3. Opozycje semantyczne w obrębie grupy przysłówków kolektywnych (i fundowanych przez nie przyimków wtórnych) / 109
4.3.1. Wspólnie / 109
4.3.2. Wespół, społem, pospołu / 118
4.3.3. Na spółkę, do spółki / 131
4.3.4. Łącznie / 138

Rozdział 5. Przysłówki syngulatywne / 153
5.1. Sam / 153
5.2. Struktura semantyczna przysłówków syngulatywnych na przykładzie w pojedynkę / 157
5.3. Opozycje semantyczne w obrębie grupy przysłówków syngulatywnych / 164
5.3.1. Solo / 165
5.3.2. Samotnie / 175
5.3.3. Samodzielnie / 190
5.3.4. Indywidualnie / 204
5.3.5. Samopas / 212

Rozdział 6. Przysłówki dystrybutywne / 221
6.1. Przyimek dystrybutywny po_ / 221
6.2. Pojedynczo jako szczególny przypadek przysłówka dystrybutywnego / 228
6.3. Opozycje semantyczne w obrębie grupy przysłówków dystrybutywnych / 244
6.3.1. Osobno / 244
6.3.2. Oddzielnie / 256
6.3.3. Odrębnie / 261
6.3.4. Rozłącznie, rozdzielnie / 266

Rozdział 7. Dodatek. Elektywne przysłówki typu samowtór, samotrzeć / 271

Podsumowanie / 279
Zestawienie eksplikacji / 283
Wykaz skrótów słowników / 289
Bibliografia / 291

Paulina Rosalska