Kategoria: Nauki humanistyczne / Filologia polska / Literaturoznawstwo

Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje, t. 1–2

autorzy: Józef Bachórz, Grażyna Borkowska, Teresa Kostkiewiczowa, Magdalena Rudkowska, Mirosław Strzyżewski redaktorzy: Mirosław Strzyżewski

za darmo

Czytaj

150,00 zł Najniższa cena z 30 dni: 150,00 zł

Wysyłamy w przeciągu 5 dni roboczych

szt

Rok wydania:2016 Nr wydania:pierwsze ISBN:978-83-231-3495-4 DOI:10.12775/3495-4

OPIS

Uwaga: dla autorów haseł w słowniku cena za komplet wynosi 100,00 zł razem z kosztami wysyłki.

Prosimy o wybór opcji "kurier - pobranie" oraz wpisanie swojego imienia i nazwiska z dopiskiem "autor" w pole "Uwagi".

Krytyka literacka stanowi rozległy i różnorodny obszar kultury polskiej, często jednak marginalizowany w badaniach historyczno- i teoretycznoliterackich. Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918 pozwala wypełnić tę lukę, odtwarzając na podstawie dokumentów historycznych (traktaty estetyczne, poetyki, syntezy, recenzje, szkice krytyczne, polemiki, felietony, listy itd.) stan społecznej świadomości w zakresie wiedzy teoretyczno- oraz historycznoliterackiej (gust, smak, podziały genologiczne, stosunek do wzorów antycznych i klasycznych, status nowych gatunków, np. powieści, wyznaczniki prądowe) oraz – przede wszystkim – krytycznoliterackiej, odnoszącej się do kryteriów oceny dzieła i podstawowych narzędzi jego opisu oraz interpretacji (bohater, autor, czytelnik, pejzaż, styl, kompozycja, dydaktyzm, sztuka dla sztuki itd.). W swoich założeniach Słownik jest nie tylko zmierzającą ku dyskursowi encyklopedycznemu rekonstrukcją znaczeń i funkcji polskiej krytyki literackiej, ale też propozycją badawczą, która wskazuje wątki wymagające przewartościowań i reinterpretacji, ma w pewnym stopniu charakter otwarty na dalsze badania i dopowiedzenia.

Zamieszczone w słowniku artykuły mają charakter autorski. Każde hasło zostało zaopatrzone w zastępujące przypisy informacje o dacie publikacji pierwodruku danego źródła oraz ułożony w porządku chronologicznym wykaz źródeł i opracowań, ułatwiający dalsze samodzielne wędrówki meandrami krytyki literackiej tego okresu. Publikację zamyka bibliografia załącznikowa zestawiająca współczesne opracowania naukowe poświęcone krytyce literackiej lat 1764–1918 oraz spis wszystkich autorów Słownika wraz z afiliacjami. Indeks tytułów i nazwisk, zamieszczono w osobnym, dołączonym do Słownika tomie.

SPIS TREŚCI

Spis rzeczy tomu I

Uwagi wstępne / 5

Alegoria (Magdalena Rudkowska) / 9

Analogia malarska (Barbara Bobrowska) / 18

Antyk (Maria Kalinowska) / 27

Autotelizm/ „Sztuka dla sztuki” (Agnieszka Kluba) / 38

Bajka (Danuta Kowalewska, Eliza Kącka) / 44

Bergsonizm (Paweł Próchniak) / 56

Biedermeier (Jacek Kubiak) / 66

Biografia (Iwona Wiśniewska) / 76

Bohater literacki (Anna Martuszewska) / 89

Cenzura (Ewa Skorupa) / 98

Charakter (Anna Sobiecka) / 112

Croceanizm (Katarzyna Trzeciak) / 116

Cudowność (Magdalena Bąk) / 121

Czarny romantyzm (Jarosław Ławski) / 127

Czucie (Czułość, Uczucie, Tkliwość) (Teresa Kostkiewiczowa) / 136

Czytelnik/ Czytelniczka/ Publiczność (Agnieszka Paja) / 144

Dandyzm (Radosław Okulicz-Kozaryn) /155

Darwinizm (Ryszard Koziołek) / 165

Dekadentyzm (Teresa Walas) / 181

Dialog (I) (Grażyna Borkowska) / 190

Dialog (II) (Grażyna Borkowska) / 194

Dramat (Marek Dybizbański, Sabina Brzozowska) / 198

Dramat historyczny (Iwona Gosik-Kapelińska) / 216

Duch/ Dusza/ Duchowość (Maciej Gloger) / 224

Dydaktyzm (Anna Martuszewska) / 235

Dyletantyzm (Radosław Okulicz-Kozaryn) / 242

Dyskusja/ Polemika literacka (Justyna Zyśk) / 248

Dziewiętnastowieczność (Tomasz Sobieraj) / 259

Edytorstwo (Marek Troszyński) / 275

Egzaltacja (Małgorzata Burta) / 286

Ekspresja (Marta Piwińska) / 295

Elegia (Bernadetta Kuczera-Chachulska) / 303

Empatia (Beata K. Obsulewicz) / 310

Entuzjazm (Grażyna Borkowska) / 315

Epika (Roman Dąbrowski) / 322

Epistolografia (Jolanta Sztachelska) / 331

Epopeja (Mikołaj Sokołowski) / 339

Ezopowy język (Anna Martuszewska) / 350

Fantastyka (Marek Stanisz) / 356

Felieton (Stanisław Fita) / 366

Fikcja (Anna Martuszewska) / 374

Fragment (Dawid Maria Osiński) / 378

Fraszka (Urszula Kowalczuk) / 390

Gatunek literacki (Bożena Witosz) / 396

Geniusz (Magdalena Saganiak) / 416

Głębia (Elżbieta Flis-Czerniak) / 426

Historia literatury (wobec krytyki literackiej) (Henryk Markiewicz) / 433

Historyzm w dyskursie krytycznoliterackim (Michał Kuziak) / 438

Hoffmanizm (Magdalena Rudkowska) / 449

Homofonia/ Polifonia (Tomasz Sobieraj) / 454

Hymn (Małgorzata Burta) / 460

Ilustracja (Ewa Ihnatowicz) / 468

Impresjonizm (Dariusz Trześniowski) / 474

Improwizacja (Iwona Puchalska) / 481

Intertekstualność (Magdalena Bąk) / 489

Ironia (Jarosław Ławski) / 493

Klasycyzm/ Klasyczność (Teresa Kostkiewiczowa) / 508

Kobieta jako autorka/ bohaterka (Maria Berkan-Jabłońska) / 525

Koloryt lokalny (Marta Ruszczyńska) / 540

Komedia (Justyna Zyśk) / 546

Komizm (Dobrochna Ratajczakowa) / 558

Komparatystyka (Olaf Krysowski) / 570

Kompozycja (Anna Martuszewska) / 577

Kronika (Tadeusz Budrewicz) / 586

Krytyka literacka a nauka (Magdalena Rembowska-Płuciennik) / 594

Krytyka literacka w oświeceniu (Teresa Kostkiewiczowa) / 613

Krytyka literacka w romantyzmie (Mirosław Strzyżewski) / 617

Krytyka literacka w pozytywizmie (Ewa Paczoska) / 635

Krytyka literacka w Młodej Polsce (Anna Czabanowska-Wróbel) / 644

Libretto (Alina Borkowska-Rychlewska) / 656

Liryka (Teresa Kostkiewiczowa, Grażyna Borkowska) / 660

List jako dyskurs krytycznoliteracki (Agnieszka Markuszewska) / 669

List poetycki (Przemysława Matuszewska) / 682

Literatura angielska w polskiej krytyce literackiej (Aleksandra Budrewicz) / 689

Literatura dla dzieci i młodzieży (Anna Nosek) / 704

Literatura francuska w polskiej krytyce literackiej (Magdalena Siwiec) / 711

Literatura i muzyka (Elżbieta Nowicka) / 734

Literatura litewska w polskiej krytyce literackiej (Irena Fedorowicz) / 744

Literatura ludowa (Violetta Wróblewska) / 755

Literatura niemiecka w polskiej krytyce literackiej (Justyna Zyśk) / 768

Literatura rosyjska w polskiej krytyce literackiej (Anna Sobieska) / 781

Literatura szalona (Józef Bachórz) / 807

Literatura włoska w polskiej krytyce literackiej (Joanna Szymanowska) / 809

Marzenie (Radosław Okulicz-Kozaryn) / 820

Metafizyka (Maciej Gloger) / 828

Metafora (Grażyna Borkowska) / 839

Mimesis (Anna Martuszewska) / 858

Misterium (Agnieszka Ziołowicz) / 864

Mistyfikacja literacka (Dobrosława Świerczyńska) / 871

Mistyka (Jarosław Ławski) / 877

Mit/ Mitografia (Cezary Zalewski) / 894

Młoda Polska (Dariusz Trześniowski) / 904

Modernizm (Grażyna Legutko) / 917

Modernizm katolicki (Maciej Gloger) / 937

Monodram/ Monodramat (Anna Sobiecka) / 945

Spis rzeczy tomu II

Narodowość/ Swojskość (Marek Stanisz) / 5

Narracja/ Narrator (Anna Martuszewska) / 28

Natchnienie (Magdalena Saganiak) / 35

Naturalizm (Ewa Ihnatowicz) / 46

Nieskończoność (Mirosław Strzyżewski) / 54

Nietzscheanizm (Marta Kopij-Weiß) / 70

Nowelistyka/ Małe formy prozy (Tadeusz Bujnicki) / 76

Nuda (Magdalena Bizior-Dombrowska) / 92

Obcość/ Inność (Dawid Maria Osiński) / 102

Obrazek (Józef Bachórz) / 113

Oda (Teresa Kostkiewiczowa) / 119

Odbiorca (Anna Martuszewska) / 125

Odczyty (Agnieszka Bąbel) / 136

Opera (Alina Borkowska-Rychlewska) / 140

Opis/ Opisowość (Bożena Witosz) / 148

Orientalizm (Marcin Cieński, Ewa Grzęda) / 160

Osjanizm (Bartłomiej Kuczkowski) / 171

Oświecenie (Teresa Kostkiewiczowa, Magdalena Rudkowska) / 179

Pamiętnikarstwo (Jolanta Sztachelska) / 191

Parnasizm (Aneta Mazur) / 203

Pastisz (Magdalena Rudkowska) / 216

Paszkwil i pamflet (Wojciech Kaliszewski, Krystyna Maksimowicz) / 221

Pejzaż (Krajobraz, Widok) (Ewa Ihnatowicz) / 230

Pieśń ludowa (Violetta Wróblewska) / 240

Podanie ludowe (Violetta Wróblewska) / 255

Podmiotowość krytyczna (Michał Kuziak) / 264

Podróż/ Podróżopisarstwo (Grzegorz Kowalski) / 273

Poeta/ Poezja (Magdalena Kowalska) / 287

Pokolenie literackie (Renata Stachura-Lupa) / 299

Portret literacki (Teresa Winek) / 302

Postęp (Bartłomiej Szleszyński) / 309

Powiastka (Janusz Ryba) / 318

Powieść (Tomasz Sobieraj) / 323

Powieść historyczna (Tadeusz Bujnicki) / 343

Powieść jako komentarz autotematyczny i metakrytyczny (Ewa Owczarz) / 356

Powieść poetycka (Małgorzata Burzka-Janik) / 366

Pozytywizm (Ewa Ihnatowicz) / 373

Prawidła (Anna Martuszewska) / 380

Program literacki/ Manifest (Marek Stanisz) / 390

Przedmiotowość (Anna Martuszewska) / 399

Przedmowa (Marek Stanisz) / 406

Przekład (Elżbieta Skibińska) / 411

Psychologizm (Lena Magnone) / 427

Realizm (Anna Martuszewska) /436

Recenzja (Tadeusz Budrewicz) / 444

Reportaż (Jolanta Sztachelska) / 454

Retoryka (Maciej Pieczyński) / 457

Romans (Przemysława Matuszewska) / 468

Romantyczna gawęda szlachecka (Iwona Węgrzyn) / 480

Romantyzm (Marcin Lutomierski) / 486

Russoizm (Teresa Kostkiewiczowa) / 498

Rzeźba (Katarzyna Trzeciak) / 507

Salony literackie (Józef Bachórz) / 517

Sarmatyzm (Bartłomiej Szleszyński) / 523

Satyra (Danuta Kowalewska) / 531

Sielanka (Urszula Kowalczuk) / 542

Słowiańszczyzna (Grażyna Halkiewicz-Sojak) / 555

Sonet (Urszula Kowalczuk) / 572

Styl (Aleksandra Norkowska) / 578

Symbol/ Symbolizm (Hanna Ratuszna) / 592

Szczerość (Agata Sikora) / 598

Szkoła literacka (Marta Ruszczyńska) / 605

Sztuki wizualne a literatura (Olaf Krysowski) / 610

Taine’izm (Tomasz Sobieraj) / 622

Tendencyjność (Anna Martuszewska) / 632

Teoria literatury (wobec krytyki literackiej) (Henryk Markiewicz) / 639

Towarzystwa literackie (Stanisław Fita) / 642

Tradycje i inspiracje (europejskie i pozaeuropejskie) (Michał Kuziak) / 646

Tragedia (Dobrochna Ratajczakowa) / 660

Tragizm (Łukasz Zabielski) / 676

Treść i forma (Marek Stanisz) / 695

Tyrteizm (Marek Piechota) / 716

Utopia (Ewa Paczoska) / 722

Wartościowanie (Bartłomiej Kuczkowski) / 730

Werteryzm (Marek Stanisz) / 747

Wieszcz (Marta Ruszczyńska) / 755

Wyobraźnia/ Imaginacja/ Fantazja (Eliza Kącka) / 763

Wzniosłość (Teresa Kostkiewiczowa, Magdalena Popiel) / 778

Youngizm (Bartłomiej Kuczkowski) / 791

„Ziewonia” (Marta Ruszczyńska) / 798

Afiliacje Autorów

Bibliografia

Recenzje

Autorzy

Józef Bachórz

Książki autora:

- Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje, t. 1–2

Grażyna Borkowska

Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego i studiów doktoranckich w IBL PAN, profesor, członek – korespondent PAN, kierownik Pracowni Literatury Drugiej Połowy XIX wieku IBL PAN, redaktor naczelna „Pamiętnika Literackiego” od 1998 roku, od 2004 roku prezes Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza,, członek rad naukowych kilku instytucji: m.in. IBL PAN, Instytutu Literatury Polskiej UW, Biblioteki Narodowej, Polskiego Słownika Biograficznego, Biblioteki PAN w Gdańsku, członek Komitetu Nauk o Literaturze PAN. W latach 2010-2014 przewodnicząca Rady NPRH. Gościnny wykładowca na UW i UJ. Zajmuje się literaturą XIX i XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem twórczości kobiet – Żmichowskiej, Orzeszkowej, Nałkowskiej, Dąbrowskiej.

Książki autora:

- Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje, t. 1–2

Teresa Kostkiewiczowa

Emerytowany profesor Instytutu Badań Literackich PAN i Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Autorka książek, rozpraw, artykułów poświęconych piśmiennictwu i kulturze doby oświecenia. Współtwórczyni i honorowy prezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym, doktor honoris causa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, redaktor i współautor Słownika literatury polskiego Oświecenia (wyd. 1 – 1977), książek Oświeceni o literaturze (1996), Pisarze polskiego oświecenia (1996), Słownika polskiej krytyki literackiej 1764–1918 (2016).

Książki autora:

- Mnemozyne i córki. Pamięć w literaturze polskiej drugiej połowy XVIII wieku
- Polski wiek świateł. Obszary swoistości
- Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje, t. 1–2

Magdalena Rudkowska

Absolwentka Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, adiunkt w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (Pracownia Literatury II połowy XIX wieku), sekretarz redakcji czasopisma „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza”, członkini Zarządu Głównego Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza. Zajmuje się historią literatury polskiej XIX wieku, szczególną uwagę poświęcając Józefowi Ignacemu Kraszewskiemu.

Książki autora:

- Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje, t. 1–2

Mirosław Strzyżewski

Prof. dr hab., historyk literatury i edytor, pracuje w Katedrze Edytorstwa i Literatury Polskiej UMK, autor książek: "Działalność krytyczna Maurycego Mochnackiego" (1994), "Michał Podczaszyński. Zapomniany romantyk" (1999), "Maurycy Mochnacki. Rozprawy literackie" (2000; 2 wyd. - 2004), "Mickiewicz wśród krytyków. Studia o przemianach i formach romantycznej krytyki w Polsce" (2001), "Henryk Elzenberg i literatura" (2003), "Romantyczna nieskończoność. Studium identyfikacji pojęcia" (2010), ,,Romantyczne sfery muzykalne" (2010); redaktor naukowy tomów zbiorowych: "Polska krytyka literacka w XIX w." (2005), "Z warsztatu edytora dzieł romantyków" (2008), "Rozmaitości warsztatowe" (2010), "Dyskursy krytycznoliterackie 1764-1918. Wokół "Słownika polskiej krytyki literackiej"; redaktor naukowy "Dzieł zebranych" Zygmunta Krasińskiego (2017). Twórca i Przewodniczący Rady Naukowej czasopisma "Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie"; ponadto autor wielu rozpraw, artykułów, recenzji i szkiców krytycznoliterackich. Dyrektor Wydawnictwa Naukowego UMK.

___

Mirosław Strzyżewski (born 1961) is a professor, literary historian, editor, literary critic, researcher at the Institute of Polish Literature at Nicolaus Copernicus University in Toruń, director of Nicolaus Copernicus University Press, head of the Section of Textology and Editing of Literary Works, author of research projects, co-editor of Słownik krytyki literackiej w Polsce, leader of the research team working on the new critical edition of Zygmunt Krasiński’s literary works, founder and editor of Sztuka Edycji (the only Polish academic journal dedicated to the issues of editing and textual criticism), author of monographs, editorial studies as well as numerous scientific and critical literary papers.

Książki autora:

- Działalność krytyczna Maurycego Mochnackiego
- Mickiewicz wśród krytyków. Studia o przemianach i formach romantycznej krytyki w Polsce
- Romantyczna nieskończoność. Studium identyfikacji pojęcia
- Rozmaitości warsztatowe
- Romantyczne sfery muzykalne. Literackie konteksty idei "musica instrumentalis"
- Dyskursy krytycznoliterackie 1764-1918. Wokół "Słownika polskiej krytyki literackiej", t. 2
- Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie 1(1)/2011. Dziewiętnastowieczne edycje
- Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie 2(3)/2012. Autografy i edycje. Wokół tekstów Zygmunta Krasińskiego
- Zygmunt Krasiński. W świetle i cieniu myśli romantycznej
- Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie 1-2(6)2014. Zygmunt Krasiński - edycje i interpretacje
- Zygmunt Krasiński. Varia tekstowe i tekstologiczne
- Music and Infinity. Studies in Polish Romanticism
- Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje, t. 1–2
- O żużlu i wokół żużla. Rozmowy z Wojciechem Żabiałowiczem
- Existence, Aesthetics, Criticism. Studies in Polish Romanticism
- Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie 1(19)2021: Tradycja a wymogi współczesności w pracy edytora
- Zygmunt Krasiński w Europie. Rekonesans
- Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie 2(24)2023: Edycje romantyków – interpretacje romantyzmu