OPIS
Wierny własnemu rozdarciu to nie typowa biografia naukowa uczonego, pisarza, krytyka, tłumacza, człowieka pogranicza, jakim był Artur Sandauer. To przebiegająca w zgodzie z chronologią życia krytyka próba opisania przeobrażeń, jakim ulegała jego samoświadomość. Przeobrażeń udokumentowanych w jego różnogatunkowej twórczości potraktowanej jako zbiór tekstów autobiograficznych. Jednocześnie jest to pierwsza próba możliwie pełnego opowiedzenia o działalności twórczej Sandauera, którą należy widzieć nie wyłącznie na tle literatury, kultury i historii polskiej, ale także w kontekście nieodłącznie z nią splecionej kultury polskich Żydów. Ten dziwaczny, pełen ambiwalencji splot, te dwie historie i kultury, które płynęły jednocześnie, choć przeważnie różnymi nurtami, zrodziły postaci takie jak Sandauer: rozdwojone w sobie i rozdarte. Postaci, które w Polsce po Zagładzie pozostawały boleśnie samotne i niejednoznaczne, a przez swoje wyobcowanie – jeszcze bardziej twórcze.
SPIS TREŚCI
Podziękowania / 7
Wprowadzenie / 9
Rozdział 1. Tożsamość na pograniczu / 15
Na pograniczu. Żydzi w Samborze / 15
Na pograniczu. Wielojęzyczność obcego / 21
„Samboro-ja”. Geopoetyka / 40
Autobiografia i parabiografia. Mieczysław Rosenzweig jako sobowtór / 59
Autobiografia jako mowa pusta / 85
Ambiwalencje asymilacji / 97
Rozdział 2. Paralele / 117
Imię Ojca. Sambor Sandauera i Drohobycz Chciuka / 117
Drohobycz, Sambor i Stryj, czyli opowieść o asymilacji / 134
Rozdział 3. Wobec okupacji i zagłady / 175
Radziecka okupacja. Rosenzweig / 175
Biurokratyzacja śmierci. Getto / 194
„Z pamięci na pamięć”. Przekład poematu Włodzimierza Majakowskiego Dobrze! / 255
Rozdział 4. Wyzwolenie i śmierć poety / 275
„A na rymie – Stalin”. Wyzwolenie i niepewność / 275
Paryż. Zostać czy wyjechać?/ 297
Paryż. „Wierny własnemu rozdarciu” / 313
Stalinizm. Pracowite milczenie / 320
Rozdział 5. 1956. kryzys asymilacji / 337
Rok Mickiewiczowski. Izrael / 337
Sprawy drażliwe i powrót Rosenzweiga / 370
„Między dwoma krzesłami na ziemi”. Bez taryfy ulgowej / 390
Rozdział 6. „Kreślę się”. 1968 /433
„Mała destabilizacja”. Lata 60 / 433
My, Żydzi… Manifest / 459
Rozdział 7. Osobowość pęknięta / 493
Krytyk w błędnym kole ambiwalencji / 493
Autodestrukcja / 521
Podsumowanie / 581
Bibliografia / 583
Summary / 605
Indeks osób / 611