Zygmunt Krasiński. Życie czy literatura?
„Dotychczasowa tradycja interpretowania utworów romantyka jest tradycją niepełną, cząstkową, często świadomie pomijającą wiele tekstów literackich poety. Deprecjonowanie przez komentatorów życia i twórczości Krasińskiego zwłaszcza powstałych w drugiej połowie lat dwudziestych i na początku lat trzydziestych XIX wieku krótkich opowieści, francuskich i polskich fragmentów poetyckich oraz wierszy przyczyniło się nie tylko do połowicznej recepcji jego dzieła, ale i odarcia go z ważnych dla niego kontekstów. Krasiński-pisarz europejski, literacki spadkobierca Chateaubrianda, Thomasa Moore’a, Byrona czy Lamartine’a, duchowy brat Nervalai starszy kuzyn Baudelaire’a, górski wędrowiec wyjęty jakby z płócien Friedricha (ale w istocie niewiele do niego podobny), poeta łamiący pióro i stale wracający do swojej poezji – to tylko wybrane, nieznane konterfekty hrabiego Zygmunta, które nadal czekają na swojego odkrywcę.
Pomieszczone w prezentowanym zbiorze artykuły – mimo charakterystycznej formuły tytułowej „życie czy literatura?” – nie roszczą sobie pretensji do udzielenia pełnej odpowiedzi na tak sformułowane pytanie. Przeciwnie: mają zachęcać do dalszych poszukiwań, sprzyjać zadawaniu nowych pytań, inspirować do twórczej lektury dzieła Krasińskiego (zwłaszcza zapoznanych utworów poety), zintensyfikować refleksję badawczą”.
Fragment Wstępu
Zygmunt Krasiński ponownie. Wstęp do monografii / 9
I
Ewa Szczeglacka-Pawłowska
O pojęciu „piękność”. W świetle koncepcji estetycznych Zygmunta Krasińskiego (zarys problematyki) / 17
Olaf Krysowski
Rafael Krasińskiego / 31
Włodzimierz Toruń
„Między poezją a życiem”. Z problematyki korespondencji Zygmunta Krasińskiego i Juliusza Słowackiego / 53
Henryk Gradkowski
Mickiewicz w oczach Krasińskiego / 73
Danuta Danek
Krasiński i doświadczenie miłości romantycznej (w kontekście innego spojrzenia na romantyzm) / 91
Teresa Winek
Zygmunt Krasiński i dzieci Adama Sołtana / 147
Magdalena Dalman
Autoportret ze zbrodniarzem. O młodzieńczych narracjach autobiograficznych Zygmunta Krasińskiego / 163
Krzysztof Andruczyk
Legenda rodowa czy „gotycyzm opinogórski”? Topografia stron rodzinnych w Panu Trzech Pagórków Zygmunta Krasińskiego ..... 187
Agnieszka Markuszewska
Krasińskiego impresje podróżne z wędrówek po Alpach (uporządkowania tekstowe) / 209
Iwona Dorota
Sycylijska podróż Zygmunta Krasińskiego jako próba odnalezienia ziemskiej Arkadii / 243
Magdalena Kowalska
„Albowo” czy „przedświtowo”? Przedświt i jego przekłady a staroprowansalska alba / 259
Barbara Szargot
Między biografią a autobiografią (Konstanty Gaszyński, Zygmunt Krasiński i moje z nim stosunki) / 279
Maria Makaruk
„Krasiński nowocześniejszy od Sartre’a?” O pierwszej powojennej inscenizacji Nie-Boskiej komedii / 291
II
Arkadiusz Bagłajewski
Zygmunt Krasiński – romantyczny pisarz polityczny / 327
Tomasz Kłusek
Krasiński i Rzewuski wobec Hegla. Dwie wersje konserwatyzmu romantycznego / 349
Jakub Pyda
Filozofia Boga Zygmunta Krasińskiego? Wokół traktatu O stanowisku Polski z Bożych i ludzkich względów / 385
Michał Sokulski
Motywy apokaliptyczne w Przedświcie Zygmunta Krasińskiego ... 405
Grzegorz Kubski
Liryka misyjna z biblijnego źródła – Resurrecturisoraz W twoim ze śmierci ku życiu odrodzie… / 445
III
Mirosław Strzyżewski
O nowej edycji Dzieł Zygmunta Krasińskiego. Impresje redaktora 467
Joanna Pietrzak-Thébault
Hrabia Zygmunt i republicalitterarum / 481
Maciej Szargot
Pisma Krasińskiego – warianty i interpretacje / 489
Magdalena Bizior-Dombrowska
„Jod” czy „jak”? Trudne wybory edytora dramatów Zygmunta Krasińskiego / 503
Małgorzata Rowicka
Wydawniczy kanon utworów Zygmunta Krasińskiego w okresie zaborów / 517
Bartłomiej Kuczkowski
Zygmunt Krasiński w drugim obiegu wydawniczym / 547
Premiera Dzieł zebranych / 565
Indeks osobowy / 575
Wojciech Kaliszewski
Obecna monografia, zredagowana przez Agnieszkę Markuszewską, zawiera ponad dwadzieścia rozpraw i artykułów badaczy starszego i - co ważne - także młodego pokolenia. Kluczowe pytanie, które postawili przed sobą jedni i drudzy, brzmi: życie czy literatura? Taka dwuliniowość czy dwupłaszczyznowość wskazuje na próbę szerokiego oglądu - biograficznego i tekstowo-strukturalnego - aczkolwiek autorzy zamieszczonych w tomie artykułów "nie roszczą sobie pretensji - jak czytamy we wstępie - do udzielenia pełnej odpowiedzi na tak sformułowane pytanie". Jest to więc monografia z jednej strony zbierająca dotychczasowe wyniki, podsumowująca badania i przedstawiająca wnioski w miarę syntetycznie, ale z drugiej zachęcająca do dalszych badań, poszukiwań, ustaleń. Monografia Zygmunt Krasiński. Życie czy literatura? ukazuje autora Nie-Boskiej komedii perspektywie nowych odczytań i przemyśleń interpretacyjnych i jest rzeczywistą zachętą do uważnego czytania Krasińskiego.
Fragment recenzji: Krasiński w nowym obiegu, "Nowe Książki" 2019, nr 7-8.
Agnieszka Markuszewska
Doktor nauk humanistycznych, pracownik naukowo-dydaktyczny w Zakładzie Tekstologii i Edytorstwa Dzieł Literackich Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, redaktor oraz koordynator projektów edytorskich (w tym m.in. serii Fundacji na rzecz Nauki Polskiej) w Wydawnictwie Naukowym UMK. Autorka kilkunastu artykułów poświęconych dziewiętnastowiecznej epistolografii i problematyce tekstologiczno-edytorskiej drukowanych w czasopismach naukowych i książkach zbiorowych. W ramach nowego wydania Dzieł zebranych Zygmunta Krasińskiego opracowała tomy Małe formy narracyjne (razem z D. Kulczycką) i Proza poetycka (dwie części) oraz jako suplement do tej edycji tom korespondencji literackiej. Współzałożycielka i redaktor naczelna czasopisma filologicznego „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie”. Stypendystka Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu.
- Zygmunt Krasiński. Światy poetyckie i artystowskie
- Poetyckie światy romantyków. O młodzieńczej korespondencji Zygmunta Krasińskiego i Henryka Reeve'a
- Romantyczne współpoetyzowanie. Wybór listów Zygmunta Krasińskiego i Henryka Reeve'a, t. 1–2
- Zygmunt Krasiński. Życie czy literatura?
- Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie 1(15)2019. Intymistyka a edytorstwo
- Zygmunt Krasiński w Europie. Rekonesans
- Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie 2(24)2023: Edycje romantyków – interpretacje romantyzmu