Badania nad dziejami zakonu krzyżackiego i jego państwa w Prusach w średniowieczu mają już stosunkowo długą, ponad 150-letnią tradycję. Jednak w ich początkowym stadium uczonych interesowała niemal wyłącznie historia polityczna: począwszy od przeprowadzonego w ramach krucjat podboju plemion pruskich, poprzez dzieje wewnętrzne i relacje z sąsiadami, na likwidacji państwa zakonnego w Prusach w 1525 roku kończąc. Jednak z czasem (już w XX wieku) badania nad tym zagadnieniem zaczęły osiągać coraz wyższy stopień uszczegółowienia. Uczeni skupiali się nad rozwojem kolonizacji i osadnictwem, strukturą wewnętrzną państwa, kulturą i sztuką, gospodarką i ekonomią, a wreszcie nad społeczeństwem. Oczywiście dzieje struktury kościelnej średniowiecznych Prus pod panowaniem Zakonu także były przy tej okazji rozpatrywane, ale zawsze jedynie marginalnie, przy okazji prowadzenia innych analiz. Wydaje się, że rzeczywiście badania nad historią Kościoła w państwie krzyżackim w Prusach w średniowieczu (pomijając aspekt krucjatowo-misyjny) były dotąd najbardziej zaniedbaną dziedziną historiografii, która dopiero od dekady przyciąga baczniejszą uwagę grupy uczonych polskich i niemieckich. W ten właśnie kierunek badawczy wpisuje się omawiana praca.
Fragment recenzji prof. Sławomira Jóźwiaka
