Książka Nieznośna płynność rzeczy. Dyskurs, retoryka, interpretacja jest monografią oryginalnego i inspirującego projektu austriackiego filozofa Josefa Mitterera. W jego koncepcji, zwanej nie-dualizującym sposobem mówienia, nie zakłada się dystynkcji między przedmiotem a jego opisem. Książka stanowi ambitny interdyscyplinarny projekt, w którym wskazuje się złożoność tej propozycji i jej wartość dla badań humanistycznych.
Nie-dualizująca filozofia jest ujęta nie tylko w kontekście radykalnego konstruktywizmu, z którym Mitterer jest najczęściej kojarzony, ale również w kontekście neopragmatyzmu Richarda Rorty’ego i Stanleya Fisha, stylów myślowych Ludwika Flecka, projektu nowej retoryki Chaima Perelmana i koncepcji dyskursów Michela Foucaulta.
Autorka wskazuje, że nie-dualizująca retoryka jest sensowną alternatywą wobec retoryki tradycyjnej. Funkcjonalizuje ją także w obszarze badań literaturoznawczych jako interesującą propozycję nie-dualizującego modelu interpretacji.
Nieznośna płynność rzeczy przynosi również istotne uzupełnienie i rozwinięcie lapidarnych, a często także niejasnych, sformułowań Mitterera. Dzięki temu sama koncepcja nie-dualizującego sposobu mówienia staje się bardziej spójna i w większym stopniu podatna na zastosowania w naukach humanistycznych.
Książka doktor Marzenny Cyzman to jedna z bardziej ambitnych teoretycznie i oryginalnych filozoficznie rozpraw w obszarze badań literaturoznawczych. Jest to zarazem pierwsza polska inspirująca i autorsko zaprojektowana monografia problemu nie-dualizującego sposobu mówienia. Mam ogromną nadzieję, że dzięki rozprawie doktor Marzenny Cyzman projekt Josefa Mitterera przestanie być wreszcie odczytywany w Polsce jako absurdalna wizja świata redukowanego do opisów. Stanie się on w zamian użytecznym narzędziem stosowania interpretacji oraz technik dyskursywnych wykluczających dominację i uniemożliwiających uzurpowanie sobie nienależnych pozycji w debatach, zarówno akademickich, jak i publicznych.
Z recenzji dr hab. Ewy Bińczyk
