Adiunkt w Zakładzie Metodologii Historii i Wiedzy o Kulturze, w Instytucie Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Prowadzi badania w zakresie dziejów kultury i mentalności wczesnonowożytnej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem podróżnictwa tej epoki. Jest autorem monografii opublikowanej w 2007 r. Hiszpania i Hiszpanie w relacjach Polaków. Wrażenia z podróży i pobytu od XVI do początków XIX w. W 2011 r. wydał drukiem relację podróżną Karola Stanisława Radziwiłła Diariusz peregrynacji europejskiej (1684–1687).
Guwerner – preceptor – nauczyciel. Szkice z historii edukacji w Polsce i Europie Zachodniej (XVII–XIX w.)
Praca zbiorowa Guwerner – preceptor – nauczyciel. Szkice z historii edukacji w Polsce i Europie Zachodniej (XVII–XIX w.) została przygotowana przez szerokie grono historyków kultury i edukacji. Wśród autorek i autorów znaleźli się badacze z różnych ośrodków naukowych w Polsce (Poznań, Toruń, Gdańsk, Lublin, Wrocław, Tarnobrzeg) i Francji (Bordeaux).
Na publikację składa się piętnaście artykułów przybliżających rolę nauczycieli i nauczycielek na przestrzeni wieków – od XVII po początki XIX stulecia. Zaprezentowano różnorodne badania nad kształceniem i wychowywaniem zarówno domowym, jak i szkolnym z perspektywy polskiej oraz zachodnioeuropejskiej. Uwzględniono również badania nad funkcjami profesorów i mistrzyń w placówkach prowadzonych przez zakony, dokąd nierzadko trafiały dzieci z rodzin szlacheckich i magnackich. Nie brakuje też spojrzenia na edukację poza granicami Polski, w czasie Grand Tour po Europie. Ostatnią część tomu poświęcono wybranemu przypadkowi nauczyciela z Francji, którego dzienniki są świadectwem kosmopolitycznego charakteru edukacji oraz znaczenia roli preceptorów dla przemian kulturowych przełomu XVIII i XIX wieku.
Wykaz skrótów / 7
Wprowadzenie / 9
Część pierwsza
Guwernerzy w teorii i praktyce
Caroline Le Mao, O pisaniu historii preceptorów epoki Oświecenia. Przegląd historiograficzny i aktualne kierunki badań / 15
Dorota Żołądź-Strzelczyk, „Niechaj więc młodzieńcy otrzymają najlepszych nauczycieli” – o tym, jacy powinni być dobrzy nauczyciele i opiekunowie młodych ludzi / 29
Adam Kucharski, Guwernerzy z „cudzych krajów”. Cudzoziemcy jako opiekunowie polskiej szlachty i magnaterii w podróżach edukacyjnych (XVII–XVIII w.) / 49
Część druga
Nauczyciele zakonni
Mariusz Ausz, Pijarzy i ich szkoły w świetle wspomnień i pamiętników z XVIII i XIX w. / 91
Kazimierz Puchowski, „Stać się godnymi do sprawowania w ojczyźnie urzędów”. Edukacja w warszawskim kolegium teatynów (1737–1785) / 113
Agnieszka Wieczorek, Francuscy misjonarze – profesorowie w Rzeczypospolitej XVII i XVIII w. / 135
Andrea Mariani, Preceptor a wygnaniec. Stefan Wulfers SJ jako wychowawca księcia Hieronima Wincentego Radziwiłła / 161
Część trzecia
Guwernantki – wychowawczynie – nauczycielki
Agnieszka Jakuboszczak, Matka – mamka – guwernantka. Kobiece role w procesie wychowawczym w świetle Encyclopédie Diderota i d’Alemberta / 189
Małgorzata Ewa Kowalczyk, Jowita Janicka, „Państwo jedne żądają mieć Madame, umiejącą po francusku, dla edukowania córki jednej w domu swoim...”. Poszukiwania obcojęzycznych guwernantek przez rodziców szlacheckich w czasach stanisławowskich / 203
Anna Szylar, Mistrzynie panien świeckich w klasztornych szkołach żeńskich w XVII–XVIII i początkach XIX w. / 221
Aneta Niewęgłowska, Status społeczno-prawny nauczycielek średnich szkół żeńskich w Prusach Zachodnich na przełomie XIX i XX w. / 239
Część czwarta
Paul Bigot de Morogues – przykład nauczyciela z Francji Margaux Fournier, Życie tajemniczego nieznajomego: kim był Paul Bigot (de Morogues)? / 257
Igor Kraszewski, Źródłowa wartość dzienników Paula Bigota, guwernera środkowoeuropejskiej arystokracji / 279
Michel Figeac, Dziennik Bigota de Morogues źródłem do pisania historii kultury materialnej? / 291
Marguerite Figeac-Monthus, Być preceptorem w Polsce w XVIII w. przypadek Bigota de Morogues / 309
Indeks osobowy / 327
Indeks geograficzny / 347
Agnieszka Jakuboszczak
Adam Kucharski
- Scientia magnam laetitiam parat. Studia z historii kultury, społeczeństwa i polityki ofiarowane Profesorowi Kazimierzowi Maliszewskiemu
- Listy Jakuba Kazimierza Rubinkowskiego do Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej (1716-1726)
- Theatrum peregrinandi. Poznawcze aspekty staropolskich podróży w epoce późnego baroku
Agnieszka Wieczorek
Jest pracownikiem Katedry Metodologii, Dydaktyki i Historii Kultury Instytutu Historii i Archiwistyki UMK. Specjalizuje się w historii Polski XVII i XVIII w., relacjach polsko-francuskich w epoce nowożytnej oraz dydaktyce szkoły wyższej. Jest autorką wielu prac z zakresu historii nowożytnej oraz pomocy metodycznych.
- Guwerner – preceptor – nauczyciel. Szkice z historii edukacji w Polsce i Europie Zachodniej (XVII–XIX w.)
- Misje ludowe Zgromadzenia Księży Misjonarzy św. Wincentego a Paulo na terenie Rzeczypospolitej od połowy XVII do początku XIX wieku