W zgodzie z naturą. Od integracji do integralności

Redaktorom tej książki, a szczególnie autorom umieszczonych w niej tekstów przyświeca implicite idea Wiesława Myśliwskiego, zawarta w motto pracy. Zgodnie z nią każdy z nas jest częścią świata, a laboratoryjna odrębność czy samoistność to iluzja. Jesteśmy tak pełni świata i ludzi, że przekracza to naszą zdolność rozumienia. Dopiero w konkretnej sytuacji możemy ową immanentną integralność odczuć i kontemplować.

Aby osiągnąć integralność z naturą, należy zmienić sposób myślenia w wielu aspektach życia, takich jak gospodarka, społeczeństwo, rolnictwo, technologia i inne obszary działalności ludzkiej. Może to obejmować ochronę środowiska, dbanie o zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych, promocję ekologicznych technologii oraz szacunek i współpracę z innymi formami życia na Ziemi.

To od edukacji, tej nieformalnej – odbywającej się w rodzinie, i formalnej – realizowanej w szkołach i innych instytucjach, w znacznym stopniu zależy harmonijne współistnienie ludzi, zwierząt i roślin w naturalnych ekosystemach oraz to, czy człowiek będzie potrafił żyć w zgodzie z przyrodą, respektując jej prawa i dbając o dobro przyszłych pokoleń. Książka prezentuje, jakie sytuacje, jak chce Myśliwski, których treścią może być bezpośrednie doświadczenie lub doświadczenie zapośredniczone przez język, mogą prowadzić do tytułowej integralności.

The editors of this book, and especially the authors of the texts included in it, are implicitly guided by the idea of Wiesław Myśliwski, contained in the motto of the work. According to it, each of us is part of the world, and laboratory separateness or self-existence is an illusion. We are so full of the world and people that it exceeds our ability to understand. Only in a specific situation can we feel and contemplate this immanent integrity.

To achieve integrity with nature, one must change the way of thinking in many aspects of life, such as the economy, society, agriculture, technology, and other areas of human activity. This may include protecting the environment, ensuring the sustainable use of natural resources, promoting green technologies, and respecting other forms of life on Earth as well as cooperating with them.

Whether humans will be able to harmoniously coexist with animals and plants in natural ecosystems, and live in harmony with nature, respecting its rights and ensuring the well-being of future generations depends on education, both informal (taking place within families)  and formal (in schools and other institutions). The book presents what situations – as Myśliwski wants – the content of which may be direct experience or experience mediated by language, can lead to the titular integrity.

Wstęp / 9

CZĘŚĆ 1. KONTEKSTY TEORETYCZNE
ROZDZIAŁ 1
Piotr Błajet, Natura – daleko i blisko / 15
ROZDZIAŁ 2
Beata Przyborowska, Natura jako miejsce kreatywne / 25

CZĘŚĆ 2. KORZENIE
ROZDZIAŁ 1
Bogdan Ogrodnik, Czy dzieci mogą (a jeśli tak, czy powinny) tworzyć więź z Naturą? W poszukiwaniu optymalnego środowiska edukacyjnego i integracyjnego / 37
ROZDZIAŁ 2
Zuzanna Błajet, Koziorożec w folklorze tadżyckiego Badachszanu / 57

CZĘŚĆ 3. PIEŃ
ROZDZIAŁ 1
Anna Kizeweter, Ku integralnemu rozwojowi. Elementy pedagogiki przeżyć w procesie glottodydaktycznym / 87
ROZDZIAŁ 2
Anna Pełczyńska, Pragmatyczny wymiar ekopedagogiki w świetle składnika interindywidualnego. Analiza wybranych tekstów w edukacji ekologicznej / 105
ROZDZIAŁ 3
Iwona Murawska, Jeszcze w zielone gramy. O pragnieniu poszukiwania więzi z naturą / 123
ROZDZIAŁ 4
Magdalena Owczarek, Zielone ścieżki edukacji, czyli o potrzebie, by nauka… poszła w las / 133
ROZDZIAŁ 5
Izabela Symonowicz-Jabłońska, Maciej Jabłoński, Wielozmysłowość jako wyzwanie dla edukacji / 151

CZĘŚĆ 4. KORONA
ROZDZIAŁ 1
Ewa Gołębiewska, Uważność w edukacji przedszkolnej / 171
ROZDZIAŁ 2
Joanna Szefer, Paradoksy rozwoju w zgodzie z naturą w myśl koncepcji samorealizacji jako słabego instynktu / 183

Biogramy / 201

Beata Przyborowska

Piotr Błajet