Do roku 2006 była czynnie pracującym nauczycielem mianowanym w Zespole Szkół nr 26 w Toruniu – placówce dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębszym. Obecnie jest doktorem habilitowanym, kierownikiem Katedry Psychopedagogiki Specjalnej na Wydziale Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Intymność – rozwój – edukacja
Zajmowanie się intymnościąjako przedmiotem badań i analiz naukowych z uwagi na jej naturę jest działaniem, któremu towarzyszy ambiwalencja. W jaki bowiem sposób można opisać i wyjaśnić splot najbardziej osobistych odczuć, skoro nie potrafią ich w pełni wyrazić nawet osoby, których są udziałem? Pierwsza możliwość to uzbrojenie się w język naukowy, struktury pojęciowe podporządkowane żelaznej logice. Jest to podejście podobne do „pozytywistycznego” oglądu rzeczywistości przyrodniczej i społecznej. Druga możliwość, powstająca po odrzuceniu naiwności wynikającej z tej pierwszej, to wykorzystanie języka wyrażającego emocje, subiektywistycznego, podobnego do interpretatywnych prób wnikania w głąb ludzkiego doświadczenia. Ambiwalencja powstająca na styku tych dwóch porządków nie pozwala zasnąć spokojnie po napisaniu jakiegokolwiek fragmentu tekstu. I to ona jest najbardziej widocznym rysem prezentowanej monografii. Pomiędzy różnymi pęknięciami językowymi autorzy umieścili teksty lokujące intymność w polu zainteresowania takich dyscyplin jak: antropologia, metodologia badań naukowych, pedagogika, pedagogika specjalna, socjologia i psychologia. Posługując się ich systemem pojęć, ale nie stroniąc od języka codziennej emocjonalności, pisali o miejscu intymności w sferach fizyczności i psychiki człowieka, w kulturze współczesnej, w procesach rozwojowych i wychowawczych czy wreszcie w pracy z osobami niepełnosprawnymi. Prezentowana książka może więc przydać się wszystkim tym, którzy zajmują się innymi, w sensie osobistym i zawodowym. Nie zredukuje wprawdzie ich egzystencjalnego niepokoju, niewiele wyjaśni, ale – być może – pokaże, jak można stawiać pytania: o siebie w relacji z innymi, o innych w relacji z nami, o swoją codzienność, a także o to, jak badać zjawiska niewidzialne. Największym zagrożeniem dla naszej kondycji jest bowiem zaniechanie zadawania sobie niewygodnych pytań, bez względu na to, czym się zajmujemy. I to jest, zdaje się, najważniejszy argument przemawiający za przeczytaniem tej książki.
Krzysztof Rubacha
Wprowadzenie / 7
Rozdział 1
Metodologie badania intymności / 9
Intymność – mapa znaczeniowa / 10
Parametry badania intymności / 28
Ujęcie całościowe / 48
Rozdział 2
Intymność w perspektywie antropologicznej / 51
Biologiczne podstawy wspólnoty ludzi. „Pierwotna jedność” – jedność przedjęzykowa / 51
Ciało fenomenalne świadomością całego świata obecnego i przeszłego / 52
Synchronowanie. Integracyjna rola kinezyki / 55
Kultura zinternalizowana w ciele fenomenalnym. Edukacja szkolna a zdolność komunikacji / 57
Rozdział 3
Intymność w perspektywie rozwojowej / 63
Koncepcja rozwoju Roberta Kegana. Intymność jako linia rozwojowa / 63
Stopnie rozwoju intymności. Niedomiar i nadmiar rozwojowy w zakresie intymności / 65
Rozdział 4
Intymność w niepełnosprawności intelektualnej / 81
Intymność niedotykalna. Intymność diadyczna / 81
Niepełnosprawność intelektualna. Intymność społecznie i prawnie usankcjonowana / 83
Intymność cechą człowieczeństwa. Kompetencje intymne / 89
Przestrzenie do wyrażania intymności / 91
Badanie intymności osób z NI / 100
Intymność w przestrzeni medialnej. O zagrożeniach dla osób z NI / 108
Rozdział 5
Wychowanie do intymności / 115
Rozwój i wychowanie w perspektywie integralnej / 115
Pierwotne przejawy intymności. Intymność w perspektywie behawioralnej / 125
Autonomia i bliskość. Subiektywnie o intymności / 129
Kultura a intymność. Fazy bliskich relacji / 131
Bliskość w relacji i więź bliskości. Intymność w wymiarze społecznym / 135
Intymność jako wyzwanie edukacyjne. O roli zaufania w edukacji / 139
Rozdział 6
Intymność. Między nauką a poezją / 147
Intymność jako wirowanie uczuć / 147
Od zdumienia do intymności. Droga rozwoju / 149
Bibliografia / 167
Ditta Baczała
- Wybrane zagadnienia z pedagogiki korekcyjno-kompensacyjnej. Wzorzec terapeuty
- Niepełnosprawność intelektualna a kompetencje społeczne
- Muzyka w logopedii. Terapia, wspomaganie, wsparcie - trzy drogi, jeden cel
- Metody komunikacji alternatywnych i wspomagających. Wybrane zagadnienia
- Komunikacja w logopedii. Terapia, wspomaganie, wsparcie
- Terapia logopedyczna
- Społeczeństwo włączające a komunikacja
- Intymność – rozwój – edukacja
Piotr Błajet
Profesor na Wydziale Nauk Pedagogicznych UMK w Toruniu. Absolwent Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, gdzie również obronił pracę doktorską z fizjologii sportu. Stopień doktora habilitowanego uzyskał na Wydziale Nauk Humanistycznych UMK w Toruniu, a tytuł naukowy profesora w dziedzinie nauk społecznych w 2012 r. Przez blisko 20 lat był trenerem koszykówki w sporcie dzieci i młodzieży oraz sporcie profesjonalnym, pracował także jako nauczyciele wychowania fizycznego. W pracy naukowej podejmuje problematykę z zakresu pedagogiki zdrowia, pedagogiki ciała, pedagogiki sportu, edukacji integralnej. Najważniejsze jego prace: Ciało jako kategoria pedagogiczna (2006), Szkice o wychowaniu agonistycznym (2008), Miłość. Rozwój. Wychowanie (2010), Od edukacji sportowej do olimpijskiej. Studium antropologiczne (2012); (Nie)przypadkowa edukacja (2016). Kolarstwo górskie i szosowe to jego pasja na co dzień.
- Intymność – rozwój – edukacja
- W zgodzie z naturą. Od integracji do integralności
- (Nie)przypadkowa edukacja
- Ciało jako kategoria pedagogiczna. W poszukiwaniu integralnego modelu edukacji
- Kategoria integralności w edukacji
Beata Przyborowska
Profesor na Wydziale Nauk Pedagogicznych UMK w Toruniu. Pedagog – absolwentka Wydziału Humanistycznego UMK w Toruniu. Aktualnie prorektor ds. kształcenia UMK w Toruniu. W obszarze jej zainteresowań naukowych znajdują się: innowatyka pedagogiczna, pedagogika ogólna, teoria szkoły, teoria organizacji i zarządzania oświatą. Autorka ponad 100 publikacji naukowych. Najważniejsze jej prace naukowe to: Szkoły niepubliczne w Polsce – oczekiwania i rzeczywistość, (Toruń 1997); Struktury innowacyjne w kształceniu. Teoria – praktyka – rozwój, (Toruń 2003); Kultura organizacyjna oświaty w zmiennym otoczeniu (Olsztyn 2007); Pedagogika innowacyjności, między teorią a praktyką (2013). Jej pasją jest aktywność fizyczna: joga, biegi, rower i narty.
- Podstawy programowe kształcenia ogólnego (od)nowa? Raport z badania kompetencji społecznych i obywatelskich
- Kategoria integralności w edukacji
- W zgodzie z naturą. Od integracji do integralności
- Wokół udanych inicjatyw edukacyjnych
- Pedagogika innowacyjności. Między teorią a praktyką
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 12 (1/2011)
Krzysztof Rubacha
- Uwarunkowania i wielopłaszczyznowość badań nad resocjalizacją. Podstawy teoretyczne i metodologiczne
- Intymność – rozwój – edukacja
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 29 (2/2019)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 28 (1/2019)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 27 (2/2018)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 26 (1/2018)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 25 (2/2017)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 24 (1/2017)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 23 (2/2016)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 22 (1/2016)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 30 (1/2020)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 31 (2/2020)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 32 (2/2021)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 33 (2021): Analiza psychometryczna Kwestionariusza Asertywności Nauczyciela (Obszar A – Przejawianie asertywności w kontakcie z uczniami)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 35 (2/2021)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 36 (1/2022)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 37 (2021): Skala Współczucia dla Samego Siebie (SCS-PL)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 38 (2022): Skala Współczucia dla Innych (CS-R-PL)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 39 (2022): KKS – KKS-R22 – KSS-22 – trzy kwestionariusze do badania samorealizacji
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 40 (2/2022)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 41 (1/2023)