prof. UMK. Jej zainteresowania naukowo-badawcze sytuują się w obszarze kryminologii, wiktymologii, patologii społecznych i resocjalizacji. Podejmowana w pracach naukowych problematyka obejmuje: etiologiczne i fenomenologiczne aspekty zachowań dewiacyjnych (w tym także przestępczych) nieletnich dziewcząt i kobiet, problematykę zjawiska przemocy wewnątrzrodzinnej z uwzględnieniem krzywdzenia dzieci oraz stosowania przemocy wobec kobiet w związkach, a także przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, w szczególności zabójstwa i przestępstwa seksualne oraz możliwości resocjalizacji sprawców tych czynów.
Uwarunkowania i wielopłaszczyznowość badań nad resocjalizacją. Podstawy teoretyczne i metodologiczne
W prezentowanej książce analizy i rozważania dotyczą osób, których funkcjonowanie określa się jako patologiczne. Należy jednak zwrócić uwagę, że kategoria „patologia” rozumiana jest tutaj znacznie szerzej niż w społecznym odbiorze i odnosi się do osób doświadczających cierpienia zarówno fizycznego, jak i psychicznego. W niniejszej książce „patologia” definiowania jest raczej jako sytuacja, w której może znaleźć się każdy człowiek, doświadczający trudnej sytuacji i wymagający/poszukujący z tego powodu pomocy, wsparcia lub właściwego oddziaływania profilaktycznego. Jest to więc ujęcie znacznie szersze niż to proponowane współcześnie przez środki masowego przekazu. Chodzi nie tyle o osoby, których zachowanie odbiega znacząco od przyjętych kryteriów, ile o człowieka, którego działania mogą przynosić szkody zarówno jemu samemu – również wskutek cierpienia fizycznego i psychicznego – jak i innym ludziom.
Fragment Wprowadzenia
Wprowadzenie / 7
Rozdział 1. Patologia społeczna – próba wyjaśnienia istoty problemu - Małgorzata H. Kowalczyk
1.1. Wprowadzenie / 13
1.2. Norma a patologia / 15
1.3. Pojęcie patologii społecznej / 18
1.4. Patologia społeczna a dewiacja społeczna / 26
1.5. Rola zachowań patologicznych i dewiacyjnych w społeczeństwie / 34
1.6. Źródła zachowań patologicznych w teoriach / 42
1.7. Resocjalizacja i profilaktyka jako praktyka pedagogiczna w przeciwdziałaniu zachowaniom z obszaru patologii społecznej / 78
1.7.1. Model restrykcyjny / 90
1.7.2. Model permisywny / 95
1.7.3. Profilaktyka / 99
Bibliografia / 107
Rozdział 2. Metodologiczne parametry pedagogiki resocjalizacyjnej - Krzysztof Rubacha
2.1. Wprowadzenie / 111
2.2. Konceptualizacja systemu pojęciowego pedagogiki resocjalizacyjnej / 112
2.3. Wyjaśnianie jako cel badań pedagogiki resocjalizacyjnej / 122
2.4. Strategie badań pedagogiki resocjalizacyjnej / 129
2.5. Typy badań pedagogiki resocjalizacyjnej / 132
2.6. Schematy badań pedagogiki resocjalizacyjnej / 135
2.7. Metody badań społecznych pedagogiki resocjalizacyjnej / 139
2.7.1. Metody zbierania danych / 139
2.7.2. Metody analizowania danych i doboru próbki / 144
Bibliografia / 150
Rozdział 3. Wieloaspektowe możliwości diagnozy pedagogicznej - Małgorzata Fopka-Kowalczyk
3.1. Wprowadzenie / 151
3.2. Diagnoza w naukach społecznych / 152
3.3. Diagnoza w pedagogice / 156
3.4. Typy i rodzaje diagnoz w pedagogice jako nauce / 169
3.4.1. Rodzaje diagnoz / 170
3.4.2. Typy diagnoz / 174
3.4.3. Klasyfikacja cech w diagnozie pedagogicznej / 182
3.5. Metody i techniki badawcze w diagnozie pedagogicznej / 185
3.5.1. Obserwacja zachowań / 189
3.5.2. Wywiad z osobą diagnozowaną / 195
3.5.3. Dokumentacja i wytwory własne osoby badanej / 202
3.5.4. Metody socjometryczne / 206
3.5.5. Kwestionariusz ankiety / 209
3.5.6. Testy / 213
3.6. Błędy diagnostyczne i etyka w procesie diagnozy / 215
3.7. Diagnoza w resocjalizacji jako przykład specyficznej diagnozy
zachowań patologicznych / 225
3.8. Zakończenie / 235
Bibliografia / 236
Małgorzata Kowalczyk
- Uwarunkowania i wielopłaszczyznowość badań nad resocjalizacją. Podstawy teoretyczne i metodologiczne
- Karanie, terapia, resocjalizacja. W poszukiwaniu najlepszych rozwiązań
- Przestępcy seksualni. Zabójcy, gwałciciele, pedofile i ich resocjalizacja
- Żony, matki - zabójczynie. Studium zwiktymizowanej zbrodni
Małgorzata Fopka-Kowalczyk
Adiunkt na Wydziale Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła studia psychologiczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (rok 2000). W 2014 r. otrzymała nagrodę Rady WNP UMK za najlepszy doktorat roku 2013. Od roku 2012 jest certyfikowanym psychoonkologiem Polskiego Towarzystwa Psychoonkologicznego. Była psychologiem w Hospicjum Światło (2001−2013), na Oddziale Hematologii Szpitala Miejskiego w Toruniu (2005−2006) i w Akademii Walki z Rakiem, której była współzałożycielką (2005−2011). Jest członkiem Stowarzyszenia Hospicjum Światło oraz wolontariuszką tego hospicjum. Od 2015 r. uczestniczy w Europejskich Podyplomowych Studiach z Opieki Paliatywnej (European Palliative Care Academy − EUPCA), a od kwietnia 2016 r. jest członkiem Zakładu Pedagogiki Specjalnej przy Komitecie Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk na kadencję 2016−2018/2019. Prowadzi szkolenia i warsztaty z zakresu psychoonkologii oraz opieki paliatywnej. Jest autorką wielu artykułów i rozdziałów w książkach o tej tematyce.
- Poczucie straty po śmierci pacjenta wśród pracowników opieki paliatywnej
Krzysztof Rubacha
- Uwarunkowania i wielopłaszczyznowość badań nad resocjalizacją. Podstawy teoretyczne i metodologiczne
- Intymność – rozwój – edukacja
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 29 (2/2019)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 28 (1/2019)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 27 (2/2018)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 26 (1/2018)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 25 (2/2017)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 24 (1/2017)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 23 (2/2016)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 22 (1/2016)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 30 (1/2020)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 31 (2/2020)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 32 (2/2021)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 33 (2021): Analiza psychometryczna Kwestionariusza Asertywności Nauczyciela (Obszar A – Przejawianie asertywności w kontakcie z uczniami)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 35 (2/2021)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 36 (1/2022)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 37 (2021): Skala Współczucia dla Samego Siebie (SCS-PL)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 38 (2022): Skala Współczucia dla Innych (CS-R-PL)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 39 (2022): KKS – KKS-R22 – KSS-22 – trzy kwestionariusze do badania samorealizacji
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 40 (2/2022)
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 41 (1/2023)