Poczucie straty po śmierci pacjenta wśród pracowników opieki paliatywnej

Prezentowana książka jest nowatorskim studium szeroko ujmującym problem  reakcji personelu opieki paliatywnej po śmierci pacjenta. Autorka podsumowała istniejącą na temat wiedzę i stworzyła teorię małego zasięgu na podstawie badań  jakościowych. Analiza uzyskanych danych pozwoliła ostatecznie na sformułowanie roboczej definicji poczucia straty, scharakteryzowanie kategorii poczucia straty oraz prześledzenie symptomów w każdej z nich. Novum jest także analiza doświadczeń personelu opieki paliatywnej: pracowników medycznych oraz niemedycznych. Tematyka książki wypełnia lukę istniejącą na gruncie pedagogiki terapeutycznej i psychologii z zakresu doświadczeń człowieka skoncentrowanego na pomaganiu drugiej osobie. Poszerza także wiedzę naukową w dziedzinie tanatopedagogiki, psychoonkologii, andragogiki, pedagogiki specjalnej i opiekuńczej oraz psychologii zdrowia.

„Praca [...] stanowi niewątpliwie oryginalną próbę przedstawienia problemu trudnych przeżyć pracowników opieki paliatywnej w konfrontacji z cierpieniem, progresją choroby, a w końcu śmiercią pacjentów. [...] prezentuje odpowiedni, wysoki poziom naukowy i wnosi cenny i oryginalny wkład do nauki”.

Z recenzji dr hab. Sylwii Badory prof. Uniwersytetu Opolskiego

WPROWADZENIE / 9

Rozdział  pierwszy
HOSPICJUM / 13
Wstęp / 13
1.1. Kształtowanie się pojęcia opieki paliatywnej i hospicyjnej w dotychczasowej literaturze / 13
1.1.1. Rozwój opieki hospicyjno-paliatywnej od starożytności po czasy współczesne / 16
1.1.2. Początki i rozwój opieki paliatywno-hospicyjnej w Polsce / 21
1.2. Zasady hospicjum i formy jego oddziaływania wobec chorych i ich rodzin / 23
1.2.1. Chory i jego rodzina jako podmiot troski zespołu opieki paliatywnej / 29
1.3. Interdyscyplinarny zespół opieki paliatywno-hospicyjnej / 37
1.3.1. Zespół opieki medycznej ośrodków paliatywno-hospicyjnych / 39
1.3.2. Dział opieki pozamedycznej hospicjum / 47
Podsumowanie / 58

Rozdział  drugi
PRACOWNICY HOSPICJUM PO ŚMIERCI PACJENTA. POCZUCIE STRATY / 60
Wstęp / 60
2.1. Wymagania stawiane pracownikom hospicjum w relacji z chorym / 61
2.1.1. Relacja z chorym umierającym / 64
2.1.2. Koszty emocjonalne w relacji z umierającym chorym – wybrane aspekty / 68
2.2. Zagadnienie poczucia straty wśród pracowników hospicjum po śmierci pacjenta / 74
2.2.1. Definicja poczucia straty i żałoby w naukach społecznych / 74
2.2.2. Struktura, etapy i przebieg procesu żałoby / 80
2.3. Zagadnienie poczucia straty wśród pracowników opieki paliatywnej / 86
2.3.1. Stan badań na temat poczucia straty po śmierci pacjenta w literaturze polskiej / 91
2.3.2. Stan badań na temat poczucia straty po śmierci pacjenta w literaturze obcojęzycznej / 94
Podsumowanie / 99

Rozdział trzeci
METODOLOGIA BADAŃ WŁASNYCH / 100
3.1. Próba własnego ujęcia teoretycznego. Paradygmat i strategia badań / 100
3.2. Przedmiot, cele i uzasadnienie badań. Problemy badawcze / 104
3.3. Dobór próby badawczej w badaniach jakościowych / 108

Rozdział czwarty
POCZUCIE STRATY PO ŚMIERCI PACJENTA – TEORIA UGRUNTOWANA W DANYCH / 114
4.1. Natura poczucia straty /114
4.2. Reakcje emocjonalne po śmierci chorych w opiece paliatywnej / 118
4.3. Kategoria reakcji poznawczych po śmierci chorych w opiece paliatywnej / 124
4.4. Kategoria reakcji somatyczno-behawioralnych po śmierci chorych / 128

ZAKOŃCZENIE / 133
BIBLIOGRAFIA / 135
ANEKSY / 149

Małgorzata Fopka-Kowalczyk