Rok wydania:2014Nr wydania:pierwszeLiczba stron:318ISBN:978-83-231-3292-9
OPIS
Tom przynosi szkice poświęcone dziejom i kulturze Prus w kontekście pytań o niemiecką tożsamość, kulturę polityczną oraz długotrwałe dochodzenie Niemców do wartości i ideowych podstaw współczesnej Europy. Autor przedstawia przede wszystkim intelektualny wymiar fenomenów kulturowych oraz politycznych, takich jak cnoty pruskie, inscenizacje świąt narodowych, kwestie auto- i heterostereotypu Niemców, przywołuje odniesienia literackie oraz śledzi przemiany idei europejskiej w niemieckiej historii politycznej.
SPIS TREŚCI
Wstęp / 5
Pruskie remanenty / 7 1. Cnoty pruskie w XXI wieku / 9 2. Życie kulturalne w Prusach. Prusy w literaturze XVIII i XIX wieku / 26 3. Marion Gräfin Dönhoff. Biografia ponad czasem i przestrzenią / 52
Niemieckość jako problem / 85 1. Typowo niemieckie? Wizerunek Niemców w oczach własnych i cudzych / 87 2. Heinrich Böll albo o możliwości bycia Niemcem / 104 3. Kompendium niemieckiej pamięci / 135 4. Kłopotliwe rocznice, nietrafione święta / 149
Konteksty europejskie / 205 1. Europa Środkowa albo o pewnym fantomie, micie, bądź utopii w dyskusjach pisarzy i intelektualistów europejskich / 207 2. Komplementarne obszary pamięci: Mitteleuropa – Międzymorze / 230 3. Niemców dochodzenie do Europy. Koncepcje intelektualistów w stuleciu po I wojnie światowej / 260
Epilog: Europejskie Prusy? / 291 1. Fenomen Borussii. Prusy w europejskim wymiarze, czyli polska Borussia / 293
Recenzje
2024-03-13 10:33:37
Zbigniew Chojnowski
[...] "Usztywnianie" tożsamości, podsycanie jej "wsobności" przy jednoczesnym systemowym niszczeniu myślenia etycznego i wykluczaniu człowieczeństwa, jak to uzmysławia historia Niemiec, przygotowuje czas nieszczęść i łańcuchowych reakcji zła. Książka Leszka Żylińskiego układa się w diagnozę mówiącą, że kiedy Niemcy identyfikowali się przez negację wobec tego, co europejskie i wspólnotowe, wówczas niszczyli kontynent, jego podstawy duchowe i zamieszkałe na nim narody, ale też stawali się ofiarami samych siebie."
Fragment recenzji: Nowe Książki 5/2015
2024-03-13 10:33:38
Rafał Żytyniec
Reasumując, należy stwierdzić, że najnowszy tom esejów Leszka Żylińskiego, którego osią tematyczną są dzieje i kultura Prus, podejmuje wiele ważnych i istotnych kwestii z punktu widzenia historii Niemiec, historii polsko-niemieckich wzajemnych oddziaływań (Beziehungsgeschichte) oraz historii Europy ostatnich trzech stuleci. Autor w pełni wykorzystuje możliwości formy eseju, przedstawiając opisywane zjawiska w sposób przystępny, a zarazem intelektualnie głęboki, z jednoczesnym zachowaniem spojrzenia wieloperspektywicznego. Żyliński nie stroni przy tym od formułowania własnych sądów i stawiania ważnych dla czytelnika pytań.
Fragment recenzji opublikowanej w czasopiśmie "Borussia. Kultura - Historia - Hiteratura" 2015, nr 55.
2024-03-13 10:33:40
Anna Kochanowska-Nieborak
[...] prezentowana publikacja stanowi ważny wkład w "odszyfrowanie" specyficznych niemieckich kodów kulturowych, w zrozumienie historycznych, politycznych i kulturowych uwarunkowań współczesnych niemieckich debat o kształcie Europy, ale także rozlicznych sporów wewnątrzniemieckich, które nierzadko mają swoje znaczenie globalne (np. dotyczących użycia armii poza terytorium własnego państwa). Autor bazuje przy tym na wieloletnich badaniach, a wynikająca z tego faktu biegła znajomość rozległej literatury źródłowej i przedmiotowej przekłada się nie tylko na siłę argumentów, lecz także na lekkość narracji i jej walory erudycyjne. Prezentowane na kartach tomu opinie są stonowane, wyważone, często zapraszają czytelnika do wyrobienia sobie samodzielnego osądu.
Fragment recenzji: "Przegląd Zachodni" nr 3/2016
Autorzy
Leszek Żyliński
Leszek Żyliński jako profesor zwyczajny na UMK w Toruniu zajmuje się niemiecką literaturą, kulturą i historią idei. Kieruje Katedrą Literatury i Kultury Krajów Niemieckojęzycznych XIX–XXI wieku. Jest członkiem Kapituły Nagrody Literackiej im. Samuela Bogumiła Lindego, Niemieckiej Akademii Języka i Literatury w Darmstadt oraz wielu stowarzyszeń naukowych. Ostatnio opublikował Pisząc, zmieniam świat. Heinrich Böll czytany współcześnie (z Renatą Dampc-Jarosz), Kraków 2019 oraz Tropy. Fragmenty i zapiski, Toruń 2019.