Folklor polski i litewski. Źródła – adaptacje – interpretacje

Monografia zbiorowa pt. Folklor polski i litewski (Źródła – adaptacje – interpretacje) powstała w efekcie współpracy trzech ośrodków akademickich: polskich – Uniwersytetu w Białymstoku wraz z Działem Naukowym Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu – oraz litewskiego – Akademii Edukacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Wilnie. W podstawowym założeniu publikacja ma ukazać folklor polski i litewski w ich powiązaniach oraz odrębnościach, jak też formy obecności ludowej tradycji w kulturze obu narodów. Ponieważ już od XIX wieku częściej mowa nie o folklorze czy żywej ludowej tradycji, lecz o adaptacjach, przeróbkach i interpretacjach źródłowego materiału wykorzystywanego przez twórców do celów artystycznych, ideowych, komercyjnych, co nierzadko prowadzi do folkloryzmu, również tym zagadnieniom poświęcono w pracy wiele miejsca.

Wprowadzenie

Część I. Z badań nad folklorem polskim i litewskim

Violetta Wróblewska
Litewska bajka ludowa w badaniach folklorystycznych

Andrzej Baranow
Folklor Litwy w kontekście litewsko-polskich związków kulturowych. Wybrane dyskursy

Irena Fedorowicz
Zainteresowania Jana Karłowicza i Michała E. Brensztejna folklorem litewskim – jako obiekt badań naukowych polonistów Uniwersytetu Wileńskiego

Łukasz Zabielski
„Co nie jest drukiem uświęcone”. Zygmunt Gloger a etnografia przedtekstowa

Patryk Suchodolski
„Nieodstępna towarzyszka ludu polskiego”. Rola pieśni w budowie społeczności według Zygmunta Glogera

Henryk Pietkiewicz
ФольклорстарообрядцевЛитвы: Польская и белорусскаясоставляющие

Józef Szostakowski
Legendy, podania, bajki z okolic Wilna

Adrian Mianecki
Podrapane wieko trumny. Opowieści o duchach we współczesnym folklorze słownym

Agnieszka Gołębiowska-Suchorska
Królewna z brodą – realizacje motywu w bajkach polskich, żmudzkich i białoruskich

Dobrosława Wężowicz-Ziółkowska
Wilk i jego metamorfozy w folklorze polskim

Sara Orzechowska
Ruta w tekstach folkloru i praktykach kobiet w polskiej kulturze ludowej

Robert Piotrowski
Bagno, błoto, kałuża. Topografia demonologiczna w polskich przekazach folklorystycznych i etnograficznych z XIX i początku XX wieku

Część II. Folklor – adaptacje i interpretacje

Jolanta Ługowska
Legendy i baśnie Trok Haliny Bogdel wobec wzoru ludowego

Inesa Szulska
Folklor litewski w powieściach Józefa Ignacego Kraszewskiego i Marii Rodziewiczówny z lat 80. XIX wieku – wyzwanie interpretacyjno-translatologiczne

Helena Nielepko
Motywy folklorystyczne w Nocy rabinowej Tadeusza Micińskiego

Michał Siedlecki
Obraz kultury litewskiej w Połądze Tadeusza Micińskiego

Hanna Ratuszna
Stóg, Chochoł, Pałuba w literaturze i sztuce z przełomu XIX i XX wieku – o wartościach poznawczych ludowych oraz literackich opowieści z Polski i Litwy

Halina Turkiewicz
Inspiracje ludowe we współczesnej polskiej literaturze Litwy

Kamil K. Pilichiewicz
Wokół dziecięcych Wspomnień Stefanii Marii Romer w kontekście folkloru polsko- litewskiego

Elżbieta Kruszyńska
Tajemny język dzieci – twórcze wykorzystanie folkloru dziecięcego w poezji dla młodego odbiorcy (na przykładzie wierszy dla dzieci Danuty Wawiłow)

Nina Taylor-Terlecka
Żmudź święta, Żmudź sielankowa w oczach angielskiej powieściopisarki

Tadeusz Bujnicki, Andrzej Rataj
Potop i Dzwonnik. Zaścianek laudański Sienkiewicza

Dorota Fox
Inspiracje folklorem we współczesnym teatrze amatorskim

Marzenna Wiśniewska
Folklor w polskim teatrze lalek – między ograniczeniem a wyzwoleniem wyobraźni

Paweł Wojciechowski
Wilno w tekstach Adama Kirkora

Spis ilustracji

Andrzej Baranow

Jarosław Ławski

Violetta Wróblewska