SKIP_TO
Kategoria: Nauki humanistyczne / Filologia polska / Literaturoznawstwo

Niewinność i doświadczenie. O komediopisarstwie Jerzego Szaniawskiego

autorzy: Radosław Sioma
Rok wydania:2009 Nr wydania:pierwsze Liczba stron:381 ISBN:978-83-231-2390-3
OPIS

Łatwo czytelna aluzja do cykli lirycznych Williama Blake'a, zawarta w tytule tej książki, wynika z rangi problematyki świadomości naiwnej i krytycznej w dramatach Szaniawskiego, jest jednak również wskazaniem, że mamy do czynienia z kontynuacją wątku, który Blake oddaje opozycją niewinności i doświadczenia, Schiller zaś naiwności i sentymentalizmu. Dwudziestowieczna specyfika tej problematyki polega na tym, że preromantyczna w genezie opozycja naiwności i krytycyzmu pojawia się w komediach Szaniawskiego już w nowym kontekście, obejmującym z jednej strony demitologizację świadomości zbiorowej, której pierwszym przejawem był dziewiętnastowieczny realizm i właściwy mu naiwny realizm metafizyczny, z drugiej zaś modernistyczną reakcję na demitologizację i kryzys metafizyki idealistycznej, przedstawiany często jako kryzys kategorii reprezentacji.

Kompozycja dramatów autora Miłości i rzeczy poważnych redukowana była zazwyczaj do wyrazistego przeciwstawienia dwóch odmiennych sfer rzeczywistości:„szarzyzny dnia codziennego" oraz „świata fantazji". Jednakże przeciwstawienie to częściowo jedynie pokrywa się z jedną z trzech istotnych dla komedii Szaniawskiego opozycji: tego, co niskie (komizm,„szarzyzna", ludyczność), i wysokie (wzniosłość, poetyckość, ale i groza, tragizm, również powaga). Dwie pozostałe to: naiwność i dojrzałość (krytycyzm) oraz komunikacja (wspólnota) autentyczna i pozorna. Książka niniejsza koncentruje się przede wszystkim na dwóch ostatnich z wymienionych wyżej opozycji, dokładniej - na ich aspekcie światopoglądowym oraz na gatunkotwórczej funkcji kategorii naiwności.

Powiązane

Inne z tej kategorii

Przydatne linki