Z warsztatu edytora dzieł romantyków
Słowo wstępne
Inicjujemy serię wydawniczą Problemy tekstologii i edytorstwa dzieł literackich zaprojektowaną przez Pracownię Tekstologii i Edytorstwa Dzieł Literackich Instytutu Literatury Polskiej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, która wskazywać będzie na istotne zagadnienia z szerokiego zakresu badań obejmujących tekstologię dzieł literackich, metodologię i teorię edytorstwa naukowego, problemy związane z procesem wydawniczym i nowoczesnymi formami druku. Pragniemy tym samym nawiązać do świetnej tradycji edytorsko-literaturoznawczej zapoczątkowanej na UMK w połowie XX wieku przez Profesora Konrada Górskiego i kontynuować w miarę naszych skromnych możliwości znakomite dokonania autora Tekstologii i edytorstwa dzieł literackich zarówno na obszarze teorii, jak i w konkretnych pracach edytorskich.
Pierwszy tom serii poświęcamy badaniom z zakresu tekstologii i edytorstwa dzieł romantyków, a więc epoki szczególnie hołubionej przez naszego Patrona. Podpatrujemy także warsztat pracy współczesnych edytorów zajmujących się tym okresem literackim. Artykuły zamieszczone w książce przynoszą syntetyczny obraz dokonań edytorskich wybitnych polskich badaczy literatury romantyzmu i wskazują na te elementy ich teorii edytorstwa, które należy kontynuować we współczesnych opracowaniach. W tym sensie książka jest małą próbą dokonania rewizji dotychczasowych metod opracowywania spuścizny romantyków. Poszczególne metody badaczy zajmujących się tekstologicznym opracowaniem dzieł literackich zostały omówione w kontekście najważniejszych problemów tekstologicznych, jakie stoją na przeszkodzie przy podejmowaniu prac edytorskich.
Prezentowany tom stanowi jednocześnie próbę wypracowania współczesnego modelu opracowania dzieł literackich powstałych w pierwszej połowie XIX wieku, zawiera konkretne postulaty edytorskie i propozycje szczegółowych rozwiązań tekstologicznych dotyczących dzieł literackich, publicystycznych i epistolograficznych.
Część zamieszczonych w tomie tekstów została zaprezentowana na ogólnopolskiej konferencji naukowej "Tekstologia i edytorstwo dzieł romantyków. Tradycja - stan badań - perspektywy", zorganizowanej przez Pracownię Tekstologii i Edytorstwa Dzieł Literackich oraz Zakład Literatury Polskiej Romantyzmu i Pozytywizmu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, która odbyła się w Toruniu w dniach 27-28 kwietnia 2007 roku.
Poświęcamy niniejszy tom pamięci Profesor Zofii Stefanowskiej (1926-2007). Toruńska konferencja tekstologiczno-edytorska była ostatnią, w jakiej Pani Profesor wzięła udział, wygłaszając na niej odczyt inauguracyjny Wiersze, które Mickiewicz zostawił w rękopisie oraz referat Wybór tekstu podstawowego, zakres modernizacji pisowni. Wszyscy jesteśmy Jej dłużnikami, a wielu z nas spadkobiercami myśli i ducha. Było to dla nas, uczestników konferencji, wielkie przeżycie. Ciepło, którym zawsze obdarzała nas Pani Profesor, Jej wielka troska i szacunek dla autografu i dokumentu, ogromna erudycja, praktyka badawcza i doświadczenie edytorskie, które pożytkowała następnie w świetnych interpretacjach literaturoznawczych stanowią dla nas drogowskaz w pracy naukowej, dydaktycznej i w życiu codziennym.
Mirosław Strzyżewski
Słowo wstępne - Mirosław Strzyżewski
Maria Kalinowska - Profesor Zofia Stefanowska-Treuguttowa (1926-2007)
Zbigniew Przychodniak - Duch, litera i druk. Edytorskie dylematy Juliusza Słowackiego
Jacek Brzozowski - O kilku problemach z interpunkcją Słowackiego
Magdalena Bizior-Dombrowska - Problemy tekstologiczne edycji Samuela Zborowskiego Juliusza Słowackiego
Teresa Winek - Stanisław Pigoń jako edytor autografów Pana Tadeusza
Grażyna Halkiewicz-Sojak - Dzieła wszystkie Cypriana Norwida - nowe wydanie krytyczne utworów artysty
Tomasz Korpysz - O autorskiej poprawce i (nie)istniejącym cudzysłowie (na marginesie wiersza C. Norwida)
Mirosław Strzyżewski - Zbiór korespondencji rodzinnej braci Mochnackich (z glosą na temat przygód edytora)
Agnieszka Markuszewska - Ingerencje w pierwodruk edycji listów Kamila i Maurycego Mochnackich
Justyna Zyśk - Wybrane zagadnienia interpunkcji z 1. połowy XIX w. (casus publicystyki J. L. Żukowskiego)
Jacek Lyszczyna - Romantycy z drugiej półki
Agnieszka Skoczylas - Zawierucha z Zaweruchą T. A. Olizarowskiego (o powinnościach edytora)
Katarzyna Grabias-Banaszewska - Wybrane problemy edycji powieści A. J. Czartoryskiego Pan Sędzia Deluty
Renata Czerwińska - Problemy edytorskie z Pamiętnikiem Feliksa Wrotnowskiego
Edyta Gracz-Chmura - Jerzy Samuel Bandtkie - od bibliografii do metodologii edytorstwa
Marcin Lutomierski - O powojennych edycjach romantyków polskich w Wielkiej Brytanii (lata 40. i 50. XX w.)
From the Editor's Workshop of Romanticists' Works (summary)
Indeks osobowy
GS
Marcin Łukasz Lutomierski
(ur. w 1982 r. w Płocku), doktor nauk humanistycznych w dziedzinie literaturoznawstwa, filolog polski, specjalista ds. promocji Wydawnictwa Naukowego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, wykładowca na Wydziale Humanistycznym UMK, edytor. Członek Pracowni Badań Kultury i Literatury Dziecięco-Młodzieżowej oraz Pracowni Edytorstwa Naukowego i Praktycznego na Wydziale Humanistycznym UMK, Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego Oddział w Toruniu, Towarzystwa Naukowego Płockiego, Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Włocławskiego Towarzystwa Naukowego oraz Polskiej Sekcji IBBY – Stowarzyszenia Przyjaciół Książki dla Młodych; członek redakcji "Głosu Uczelni. Czasopisma Uniwersytetu Mikołaja Kopernika", "Rocznika Towarzystwa Naukowego Płockiego", "Płockiego Rocznika Historyczno-Archiwalnego". Wyróżniony w IX Edycji Nagrody „Archiwum Emigracji” za pracę doktorską (Toruń, 2010). Monografia wydana na tej podstawie otrzymała nominację do Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (Londyn, 2013). Główne zainteresowania naukowe: literatura emigracyjna XIX–XX wieku, literatura dla dzieci i młodzieży, edytorstwo naukowe i literackie. Autor wielu publikacji naukowych i popularyzatorskich udostępnionych w Repozytorium UMK. Współpracownik instytucji doskonalących nauczycieli języka polskiego w kraju i za granicą. Juror konkursów literackich i recytatorskich dla dzieci i młodzieży. Jego hobby to gra na perkusji. Kontakt: m.lutomierski@umk.pl.
- Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie 1(4)2013. Dziewiętnastowieczny rynek wydawniczy
- Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie 2(8)2015. Edytorstwo polskie na uchodźstwie i emigracji. Varia
- Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie 2(18)2020: Edytorstwo literatury dla dzieci i młodzieży
- Z warsztatu edytora dzieł romantyków
- Rozmaitości warsztatowe
Magdalena Bizior-Dombrowska
Adiunkt w Zakładzie Tekstologii i Edytorstwa Dzieł Literackich Instytutu Literatury Polskiej UMK. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół tekstologii i edytorstwa naukowego, opracowała tom Dzieł zebranych Stanisława Ignacego Witkiewicza pt. „Nauki ścisłe a filozofia” i inne pisma filozoficzne (1933–1939) oraz zbiór listów do Romana Ingardena. W ramach nowej edycji krytycznej Dzieł zebranych Zygmunta Krasińskiego przygotowuje tom dramatów. Zajmuje się również historią literatury romantyzmu i Młodej Polski, kontekstami filozoficznymi literatury oraz mistyką. Jest autorką książki Od egzotyki do mistycznej całości. Przemiany wizji zła w twórczości Juliusza Słowackiego (2006) i artykułów naukowych poświęconych literaturze romantyzmu oraz zagadnieniom tekstologiczno-edytorskim, a także redaktorką i współredaktorką książek z zakresu literatury romantyzmu i problematyki tekstologiczno-edytorskiej.
- Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie 1(1)/2011. Dziewiętnastowieczne edycje
- Zygmunt Krasiński. Dylematy egzystencji – problemy biografii
- Nie-Boska komedia. Wydanie krytyczne pierwodruku z 1835 roku
- Romantyczna nuda. Wielka nostalgia za niczym
- Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie 1(9)2016. Witkacy: piekło edytora
- Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie 2(12)2017. Filozofia przypisów
- Tekstura. Rocznik Filologiczno-Kulturoznawczy, 8/2017–2018
- Filologia to ludzie. Wydział filologiczny UMK 1999–2019
- Tekstura. Rocznik Filologiczno-Kulturoznawczy, 9/2019
- Tekstura. Rocznik Filologiczno-Kulturoznawczy, 10/2020–2021
- Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie 2(22)2022: Książka bez granic
- Tekstura. Rocznik Filologiczno-Kulturoznawczy, 11/2021–2022
- Litteraria Copernicana 4(44)/2022: Kobiety z Witkacym w tle