Profesor socjologii, od 40 lat pracownik naukowy w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, w którym w latach 1995–2014 kierował Zakładem Socjologii Obszarów Rustykalnych. Współzałożyciel oraz redaktor naczelny (1993-2013) międzynarodowego periodyku „Eastern European Countryside”,afiliowanego na tzw. liście filadelfijskiej. Członek rad naukowych polskich, a także zagranicznych czasopism naukowych, inicjator i redaktor naukowy kilku serii wydawniczych, w tym: Rewitalizacja Obszarów Rustykalnych Europy(Ossolineum 1996–2001, 4 tomy) oraz Socjologia i Socjologowie(Wydawnictwo Naukowe UMK 1991–2013, 10 tomów), poświęconych prezentacji najnowszych zjawisk w światowej socjologii wsi. Autor kilkunastu książek oraz ponad 250 artykułów naukowych i popularnonaukowych opublikowanych w kraju i zagranicą, poświęconych głównie problemom obszarów wiejskich w kontekście nowego paradygmatu ich rozwoju, określanego mianem paradygmatu rewitalizacji lub odnowy wsi.
Zbigniew Tadeusz Wierzbicki. Uczony i społecznik
Życie i twórczość Profesora Zbigniewa Tadeusza Wierzbickiego najpełniej wydaje się określać wizja „wszechludzkiej cywilizacji przyszłości”, wyzwanie dla „ludzi dobrych i mądrych” jako awangardy tej cywilizacji. Urzeczywistniał ją con amore przez bez mała 100 lat swego życia (1919–2017), nie tylko jako światowego formatu uczony – socjolog wsi, ale także, a może przede wszystkim, jako pełen pasji, nieposłuszny w myśleniu, działacz społeczny. Bez reszty i na wielu frontach – w ruchu antyalkoholowym i spółdzielczym, ochronie przyrody, aktywizacji społeczności lokalnych oraz odbudowie struktur samorządowych – zaangażowany w walkę o upodmiotowienie społeczeństwa i rozluźnianie ciasnego gorsetu omnipotencji państwa.
Wszystkie wymienione wątki znajdują swoje odzwierciedlenie w prezentowanej monografii, złożonej z kilkunastu opracowań o Zbigniewie T. Wierzbickim jako człowieku, uczonym i społeczniku, przygotowanych przez reprezentatywne grono badaczy z najważniejszych ośrodków akademickich w Polsce, podzielających wiarę Profesora w sens działań na rzecz naprawy społeczeństwa i ratowania cywilizacji Zachodu.
Wprowadzenie / 7
Część pierwsza
Profesor Zbigniew Tadeusz Wierzbicki
Włodzimierz Wincławski
W służbie „wszechludzkiej cywilizacji przyszłości” / 11
Ewelina Tobolska
Archiwum domowe i korespondencja w perspektywie analizy egodokumentalnej / 27
Część druga
Zbigniew Tadeusz Wierzbicki jako socjolog
Izabella Bukraba-Rylska
Metodologia poznania w badaniach monograficznych / 39
Paweł Starosta
Aktywizacja i rozwój wiejskich społeczności lokalnych / 53
Krzysztof Gorlach
Koncepcja rozwoju zrównoważonego / 73
Barbara Bożętka
Myśląc o przyszłości – działalność w dziedzinie ochrony środowiska przyrodniczego / 91
Jacek Poniedziałek
Socjologia regionu / 125
Stanisław Kłopot i Barbara Szczepańska
Religia i religijność wiejska / 161
Część trzecia
Zbigniew Tadeusz Wierzbicki jako animator społeczny
Wojciech Knieć
Buntownik Młody Duchem / 185
Jacek Giebułtowicz
Trybuna polsko-ukraińska w dwumiesięczniku „Bunt Młodych Duchem” / 213
Ewelina Tobolska
O wielką odnowę moralną narodu poprzez trzeźwość / 237
Roman Bäcker
Antystatokratyzm i patriotyzm dobroci moralnej / 279
Krystyna Dziubacka
„Kto chce zapalać innych, sam musi płonąć”. Wspomnienie o pedagogu i wychowawcy / 291
Część czwarta
Bibliografia publikacji Zbigniewa Tadeusza Wierzbickiego / 307
FOTOGRAFIE / 349
Andrzej Kaleta
- Nowa socjologia wsi w Niemczech
- Dywersyfikacja źródeł dochodów ludności wiejskiej
- Cztery dekady socjologii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. Socjologia i socjologowie wsi krajów Europy Środkowej
- Eastern European Countryside 19/2013
- Eastern European Countryside 18/2012
- Eastern European Countryside 17/2011
- Społeczeństwo informacyjne na obszarach wiejskich
- Eastern European Countryside 16/2010
- Eastern European Countryside 20/2014
- Eastern European Countryside 21/2015
- Eastern European Countryside 22/2016
- Eastern European Countryside 23/2017
- Eastern European Countryside 24/2018
- Eastern European Countryside 25/2019
- Eastern European Countryside 26/2020
- Zbigniew Tadeusz Wierzbicki. Uczony i społecznik
- Szkice o polskiej socjologii wsi
Wojciech Knieć
adiunkt w Zakładzie Socjologii Obszarów Rustykalnych Instytutu Socjologii UMK. W latach 1995–2000 sekretarz redakcji „Eastern European Countryside”. Od 2001 r. kierownik Podyplomowego Studium Socjologii Wsi. Uczestnik staży zagranicznych i pobytów studyjnych. Sekretarz generalny stowarzyszenia na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich „Euracademy Association” z siedzibą w Atenach. W latach 2000–2005 kierownik Działu Integracji z UE w Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Przysieku. Kierownik kilku dużych projektów badawczych, ekspert Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej, prezes Towarzystwa Inicjatyw Lokalnych w Lubiczu, członek zarządu Lokalnej Grupy Działania „Podgrodzie Toruńskie”. Laureat Nagrody Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego za osiągnięcia naukowe na rzecz rolnictwa, uhonorowany przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi odznaką „Zasłużony dla Rolnictwa”.
- Zbigniew Tadeusz Wierzbicki. Uczony i społecznik
- Socjologia wsi w Irlandii
Włodzimierz Wincławski
|
(ur. w 1942). Historyk socjologii (wcześniej socjolog wychowania i socjolog wsi), profesor w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (1969-1974 adiunkt w Instytucie Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN w Warszawie). Autor kilku monografii, m. in.: Przemiany środowiska wychowawczego wsi peryferyjnej (1970); Typowe środowiska wychowawcze współczesnej Polski (1976); Lud. Naród. Socjologia. Studium o genezie socjologii słowackiej (1991). Redagował bądź współredagował książki: Tożsamość uniwersytetu. Antologia tekstów profesorów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (1994); Mirrors and Windows. Essays in the History of Sociołogy (2001); Socjologia w szkołach wyższych w Polsce. Kształcenie socjologów i nauczanie socjologii po 1989 roku (2003); Klasyczna socjologia polska i jej współczesna recepcja (2006). Był członkiem redakcji Encyklopedii Socjologii (4+2 tomy, Warszawa 1998-2007), komitetów redakcyjnych czasopism: „Studia Socjologiczne" (1992-2000), „Przegląd Socjologiczny" (1993-nadal). |
- Wolność, herbata i książki. Książka jubileuszowa w 70. rocznicę urodzin profesora Piotra Hübnera
- Słownik biograficzny socjologii polskiej, t. 4: Su-Ż. Suplement
- Zbigniew Tadeusz Wierzbicki. Uczony i społecznik
- Mirrors and Windows. Essays in the History of Sociology
- Słownik biograficzny socjologii polskiej 2: I-M
- Klasyczna socjologia polska
- Słownik biograficzny socjologii polskiej 3: N-St
- Socjologia w szkołach wyższych w Polsce