Słownik polskiej bajki ludowej, t. 1–3

Słownik składa się z dwustu siedemdziesięciu sześciu haseł ułożonych alfabetycznie, wpisujących się w cztery działy: badacze i zbieracze polskiej bajki ludowej, teoria bajki ludowej, najpopularniejsze motywy i wątki bajkowe oraz związki rodzimej bajki z innymi zjawiskami kulturowymi. Dobór haseł był podyktowany kilkoma czynnikami, m.in. częstotliwością występowania motywu lub wątku oraz jego typowością dla kultury polskiej. Uwzględniono również hasła odwołujące się do najbardziej znanych baśni europejskich, takich jak Śpiąca Królewna czy Czerwony Kapturek, aby czytelnik miał możliwość zapoznania się ze specyfiką rodzimego materiału. W każdym haśle oprócz rozważań teoretycznych zamieszczono cytaty z oryginalnych bajek ludowych z różnych regionów, w tym z dawnych ziem kresowych. Pod każdym hasłem znajduje się bibliografia źródeł i opracowań, aby czytelnik mógł sprawdzić i pogłębić zdobyte informacje. W zapisie przekazów zachowano ich oryginalne brzmienie, a jedynie w tekstach utrwalonych przez etnografów w sposób fonetyczny dokonano zapisu uproszczonego, zgodnego z powszechnie przyjętymi standardami.

Rozmowa o książce: https://www.youtube.com/watch?v=POqR3YCQGxA

Nagroda "Literatury na Świecie" (2019)

TOM I

Wprowadzenie / 5
Wykaz skrótów / 9
Typologia bajek według Juliana Krzyżanowskiego zgodnie z PBL / 11

Hasła

Adam i Ewa (Marta Wójcicka) / 13

Adaptacja bajki ludowej (Marta Wójcicka) / 16

Alkohol (Roksana Sitniewska) / 25

Anioł (Katarzyna Smyk) / 30

Antagonista (Marta Wójcicka) / 34

Baba Jaga (Violetta Wróblewska) / 39

Bajarz/Gawędziarz (Iwona Rzepnikowska) / 46

Bajka ajtiologiczna (Adrian Mianecki) / 49

Bajka komiczna (Piotr Grochowski) / 54

Bajka ludowa (Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska) / 59

Bajka ludowa a baśnie braci Grimm (Iwona Rzepnikowska) / 71

Bajka ludowa a Biblia (Tomasz Kalniuk) / 75

Bajka ludowa a ideologia (Agnieszka Gołębiowska-Suchorska) / 80

Bajka ludowa a Internet i technologie cyfrowe (Piotr Grochowski) / 85

Bajka ludowa a Księga tysiąca i jednej nocy (Olga Zadurska) / 88

Bajka ludowa na Kaszubach (Violetta Wróblewska) / 93

Bajka ludowa na Kresach Wschodnich (Violetta Wróblewska) / 104

Bajka ludowa na Kujawach (Agnieszka Gołębiowska-Suchorska) / 117

Bajka ludowa na Mazowszu i Podlasiu (Violetta Wróblewska) / 124

Bajka ludowa na Podhalu (Violetta Wróblewska) / 139

Bajka ludowa na Pomorzu Zachodnim (Elwira Wilczyńska) / 147

Bajka ludowa na Śląsku (Iwona Rzepnikowska) / 155

Bajka Ludowa na Warmii i Mazurach (Violetta Wróblewska) / 162

Bajka ludowa w literaturze dla dzieci i młodzieży (Violetta Wróblewska) / 170

Bajka ludowa w literaturze dwudziestolecia międzywojennego (Hanna Ratuszna) / 185

Bajka ludowa w literaturze Młodej Polski (Hanna Ratuszna) / 196

Bajka ludowa w literaturze pozytywizmu (Hanna Ratuszna) / 205

Bajka ludowa w literaturze romantyzmu (Hanna Ratuszna) / 212

Bajka ludowa w literaturze staropolskiej i oświecenia (Violetta Wróblewska) / 219

Bajka ludowa w literaturze współczesnej (Violetta Wróblewska) / 230

Bajka ludowa w Małopolsce (Violetta Wróblewska) / 241

Bajka ludowa w Wielkopolsce (Violetta Wróblewska) / 250

Bajka łańcuszkowa (Marta Wójcicka) / 264

Bajka magiczna (Marta Wójcicka) / 266

Bajka nowelistyczna (Violetta Wróblewska) / 273

Bajka zwierzęca (Violetta Wróblewska) / 280

Baliński Karol (Agnieszka Gołębiowska-Suchorska) / 285

Banialuka (Violetta Wróblewska) / 289

Baśń (Violetta Wróblewska) / 293

Bazyliszek (Adrian Mianecki) / 299

Berwiński Wincenty Ryszard (Tomasz Kalniuk) / 302

Biedak/Bieda (Elwira Wilczyńska) / 304

Bogacz/Bogactwo (Elwira Wilczyńska) / 309

Boginka (Olga Zadurska) / 314

Bohater (Marta Wójcicka) / 319

Boruta (Iwona Rzepnikowska) / 327

Bóg (Piotr Grochowski) / 331

Bracia (Katarzyna Smyk) / 334

Brat-baranek (Katarzyna Smyk) / 338

Chleb (Robert Piotrowski) / 341

Ciało (Olga Zadurska) / 346

Cudowność (Violetta Wróblewska) / 352

Cygan (Elwira Wilczyńska) / 361

Czarnowski Stefan (Agnieszka Gołębiowska-Suchorska) / 365

Czarownica (Violetta Wróblewska) / 368

Czarownik/Czarnoksięż nik (Violetta Wróblewska) / 377

Czas (Piotr Grochowski) / 382

Czerwony Kapturek (Violetta Wróblewska) / 387

Dary wiatru północnego (Agnieszka Gołębiowska-Suchorska) / 392

Demony (Violetta Wróblewska) / 395

Diabeł (Iwona Rzepnikowska) / 403

Dom (Roksana Sitniewska) / 411

Donator (Iwona Rzepnikowska) / 417

Droga (Katarzyna Smyk) / 420

Drzewo (Katarzyna Smyk) / 429

Duchowny (Violetta Wróblewska) / 435

Dusza (Violetta Wróblewska) / 441

Dziad (Piotr Grochowski) / 452

Dzieciobójstwo (Olga Zadurska) / 457

Dziecko (Tomasz Kalniuk) / 461

Dziewczyna chłopcem (Elwira Wilczyńska) / 467

Dziwożona (Olga Zadurska) / 471

Edyp (Olga Zadurska) / 473

Ekskrementy (Olga Zadurska) / 476

Marcin Lutomierski

Violetta Wróblewska