Osobowościowe i środowiskowe uwarunkowania rozwoju ucznia zdolnego, t. II

We współczesnych koncepcjach uwzględnia się wiele czynników wewnętrznych i zewnętrznych ważnych dla pojawienia się i rozwoju uzdolnień. Wskazuje się w nich na znaczenie odpowiednich cech osobowości, podkreśla się także istotny wpływ na rozwój jednostki: środowiska rodzinnego, szkolnego, rówieśniczego oraz kontekstu społecznego i historyczno-kulturowego. Podawanym przez wielu autorów czynnikiem o istotnym znaczeniu dla rozwoju zdolności jest przypadek. Jest on ważny zarówno dla procesu krystalizowania się uzdolnień kierunkowych, jak również ich rozwoju, ale także ma znaczenie i wpływa na osiąganie sukcesu w życiu. Do czynnika przypadku zaliczane są zarówno zdarzenia i fakty nieobojętne dla rozwoju zdolności, jak również osoby znaczące: nauczyciele, tutorzy i mistrzowie lub osoby przypadkowo spotkane na drodze życia. Jednakże do ważniejszych właściwości osób zdolnych należą te cechy osobowości, które pozwalają na intensywną i długotrwałą pracę związaną z osiąganiem wybranego celu. Ważna jest także umiejętność wybierania odpowiednich strategii postępowania w rozwiązywaniu problemów, które będą korzystne dla nich samych i innych osób. 
Publikacja zatytułowana Osobowościowe i środowiskowe uwarunkowania rozwoju ucznia zdolnego składa się z dwóch tomów pod tym samym tytułem. Jest ona kontynuacją wcześniejszych opracowań, które spotkały się z dużym zainteresowaniem czytelników*. Tom pierwszy zawiera artykuły związane z problematyką zdolności i twórczości analizowaną z psychologicznego oraz interdyscyplinarnego punktu widzenia. Drugi tom natomiast obejmuje opracowania teoretyków i praktyków zajmujących się edukacją uczniów zdolnych.

Wprowadzenie

Część I. Środowiskowy kontekst rozwoju ucznia zdolnego
Joanna Cieślikowska, Wiesława Limont - Obraz ucznia zdolnego w potocznych koncepcjach nauczycieli
Alina Kalinowska - Osobiste kryteria nauczycieli wczesnej edukacji w procesie klasyfikowania uczniów zdolnych matematycznie - komunikat z badań
Teresa Giza - Problemy samokształtowania się uczniów zdolnych
Dagna Czerwonka - Środowisko rodzinne dzieci wybitnie zdolnych 
Małgorzata Sierszeńska-Leraczyk - Rodzinne uwarunkowania zawodowej edukacji muzycznej
Marcin Jaworski - Edukacja artystyczna, uczeń zdolny i przemiany kultury współczesnej

Część II. Wokół dobrej praktyki szkolnej
Beata Dyrda - Edukacyjne oferty w zakresie kształcenia uczniów zdolnych - na przykładzie badanych szkół
Monika Jurewicz - Instytucjonalne wspieranie rozwoju uczniów uzdolnionych muzycznie
Emilia Kusztelak, Monika Modrzejewska-Świgulska - Postulaty pedagogiki twórczości i zdolności urzeczywistnione - charakterystyka projektu edukacyjnego „Szkoła wspierająca uzdolnienia"
Małgorzata Makiewicz - Przykłady twórczych pomysłów uczniów fotografujących obiekty matematyczne
Arkadiusz Stańczyk - Osiągnięcia szkolne i naukowe uczniów Gimnazjum i Liceum Akademickiego w Toruniu
Izabela Deptuła, Ilona Glatzel - Język polski w Liceum Akademickim w Toruniu. Model kształcenia podstawowego i rozszerzonego
Anna Tomczyk-Churska - Magiczna biblioteka, czyli rzecz o zmianie 
Joanna Jagodzińska-Kwiatkowska, Magdalena Kiełbasiewicz, Ewa Krzyżanowska - Budżet czasu wolnego wychowanków Gimnazjum i Liceum Akademickiego w Toruniu
Maja Żądło-Cichoń - Losy uzdolnionych plastycznie absolwentów Gimnazjum i Liceum Akademickiego w Toruniu

Noty o autorach

Joanna Cieślikowska

Joanna Dreszer

Wiesława Limont