dr hab., prof. UMK, absolwent historii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1987 roku uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych w zakresie historii na podstawie rozprawy zatytułowanej „Jeńcy i internowani rosyjscy i ukraińscy na terenie Polski w latach 1918 – 1924”. Tytuł doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie historii uzyskał w roku 1999. Od 2000 roku profesor nadzwyczajny UMK w Toruniu. Początkowo zatrudniony na stanowisku asystenta, a następnie adiunkta w Instytucie Historii i Archiwistyki UMK. Od roku 2000 kierownik Katedry, a następnie dyrektor Instytutu Studiów Międzynarodowych UMK. Od roku 2009 kierownik Katedry Europy Wschodniej i zarazem prodziekan Wydziału Politologii i Studiów Międzynarodowych. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na historii politycznej Polski w XX w., stosunkach Polski ze wschodnimi sąsiadami, problemach polityki narodowościowej, a także migracjach w Europie Środkowo-Wschodniej w XX wieku.
Tuchola. Obóz jeńców i internowanych 1914-1923, t. I, cz. 3: Warunki życia jeńców i internowanych
Problem jeńców i obozów jenieckich zbudowanych przez zaborców na ziemiach polskich w czasie pierwszej wojny światowej, a potem przejętych przez siły zbrojne Drugiej Rzeczypospolitej i wykorzystywanych w okresie wojen o niepodległość i granice, przez wiele lat nie budził zainteresowania historyków, ani cywilnych, ani wojskowych. Z tego też względu aż do początku lat dziewięćdziesiątych wyjątkowo skromna była liczba publikacji na ten temat. Sytuacja zmieniła się, gdy w toruńskim ośrodku naukowym powstał kilkuosobowy zespół badawczy, który rozpoczął działania od wykonania podstawowej czynności warsztatowej, tj. przeprowadził skrupulatną, czasochłonną kwerendę w archiwach i bibliotekach zarówno w kraju, jak i poza jego granicami: w Rosji, na Ukrainie, na Białorusi i na Litwie, w Niemczech. Uzyskane w ten sposób obfite materiały źródłowe, obrazujące los jeńców i internowanych, po krytycznej analizie stały się podstawą do przygotowania wielu referatów na konferencje i seminaria, napisania serii artykułów naukowych i popularnonaukowych, tomów studiów i monografii, natomiast najwartościowsze dokumenty i relacje ukazały się drukiem jako teksty źródłowe*. Sprawą, która od lat wywołuje największe kontrowersje nie tylko naukowe, lecz także polityczne, jest funkcjonowanie obozów jeńców bolszewickich w Polsce. Szczególnie eksponowane przez stronę rosyjską są obozy w Strzałkowie i w Tucholi. Już w 1921 roku w emigracyjnej prasie rosyjskiej ukazującej się w Warszawie pisano o Tucholi jako o „obozie śmierci". Do dziś niektórzy historycy i publicyści rosyjscy starają się podtrzymać tezę o Tucholi jako miejscu masowej eksterminacji jeńców bolszewickich.
Wstęp
Wstęp /7
Waldemar Rezmer - Walki w Prusach Wschodnich w 1914 roku /9
Włodzimierz Jastrzebski - Miejsce obozu jeńców w Tucholi w strukturze niemieckich obozów dla jeńców wojennych w latach 1914-1918 /19
Jerzy Szwankowski - Życie Tucholi w latach pierwszej wojny światowej /29
Zbigniew Karpus - Jeńcy rosyjscy i bolszewiccy w Tucholi (1914-1922) /43
Mariusz Wołos - Problem jeńców rumuńskich na Pomorzu Gdańskim w okresie pierwszej wojny światowej (zarys problematyki i postulaty badawcze) /49
Maciej Krotofil - Ukraińska Armia Halicka 1918-1920. Zarys organizacji i działań bojowych /57
Emilian Wiszka - Żołnierze Ukraińskiej Halickiej Armii w Obozie Jeńców nr 7 w Tucholi (1920-1922) /79
Zofia Waszkiewicz - Opieka religijna nad jeńcami i internowanymi w obozie w Tucholi (1914-1923) /101
Igor Sribniak - Arhiwni dżerela z istorii perebywannja polonenich ukrainciw u tabori Tucholja (1920-1921 pp.) /113
Jacek Woyno - Archiwalia dotyczące obozów jeńców rosyjskich i internowanych w latach 1919-1922 w zasobie Centralnego Archiwum Wojskowego w Warszawie /129
Jerzy Szwankowski - Opieka nad cmentarzami obozu jeńców w Tucholi /135
Wykaz skrótów /137
Indeks osobowy /139
Indeks nazw geograficznych /145
Zbigniew Karpus
- Nad Bałtykiem. W kręgu polityki, gospodarki, problemów narodowościowych i społecznych w XIX i XX wieku. Księga jubileuszowa
- Stan i perspektywy rozwoju historii wojskowej w Polsce. III Ogólnopolskie Forum Historyków Wojskowych, Toruń, 5-6 grudnia 1996
- Mniejszości narodowe i wyznaniowe w siłach zbrojnych Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1939
- Drogi do niepodległości. Ziemie polskie w dobie odbudowy Państwa Polskiego
- Fundamentalizm i kultury
- Tuchola. Obóz jeńców i internowanych 1914-1923, t. I, cz. 1
- Tuchola. Obóz jeńców i internowanych 1914-1923, t. I, cz. 2: Choroby zakaźne i walka z nimi (1920-1922)
- Społeczeństwo w dobie modernizacji. Polacy i Niemcy w XIX i XX wieku
- Wolność w epoce poszukiwań
- Tuchola. Obóz jeńców i internowanych 1914-1923, t. I, cz. 3: Warunki życia jeńców i internowanych
- Zamach stanu Józefa Piłsudskiego i jego konsekwencje w interpretacjach polskiej myśli politycznej XX wieku
- Granice i świat współczesny
- W kręgu historii, politologii i edukacji. Studia i szkice dedykowane Profesorowi Witoldowi Wojdyle
- Toruńskie Studia Międzynarodowe 1/2/2009: Międzynarodowe stosunki polityczne w XX wieku
Emilian Wiszka
(1940-2014) w 2000 r. uzyskał stopień doktora, a w 2004 r. doktora habilitowanego na Wydziale Nauk Historycznych UMK w Toruniu. Od połowy lat 90. XX w. współpracował z Instytutem Historii i Archiwistyki UMK, a następnie pracował w Instytucie Stosunków Międzynarodowych UMK, od 2007 r. na stanowisku profesora nadzwyczajnego. Od 2009 aż do przejścia na emeryturę w 2011 r. pracował na Wydziale Politologii i Studiów Międzynarodowych UMK. Postanowieniem z 3 lipca 2012 r. Prezydent RP nadał mu tytuł profesora nauk humanistycznych. Prowadził badania nad dziejami emigracji ukraińskiej w Polsce w latach 1919–1939 oraz stosunków polsko-ukraińskich tego okresu. Jest autorem wielu opracowań, m.in. monografii „Prasa emigracji ukraińskiej w Polsce 1920–1939” (Toruń 2001; wydanie ukraińskie „Преса української еміграції в Польщі 1920–1939”, Lwów 2002); „Emigracja ukraińska w Polsce 1920–1939” (Toruń 2004), Systemy polityczne Ukrainy (2004); Brześć Litewski. Obozy jeńców i internowanych 1919–1921 (Toruń 2010) oraz (we współautorstwie) Ukraińcy w Warszawie (Toruń 2010). Zajmował się także przekładami z języka ukraińskiego i rosyjskiego, był redaktorem lub współredaktorem kilku wydawnictw naukowych oraz współzałożycielem i współredaktorem czasopisma toruńsko-kijowskiego „Nad Wisłą i Dnieprem”. Otrzymał wyróżnienie Centrum Naukowo-Badawczego Czasopiśmiennictwa Akademii Nauk Ukrainy we Lwowie.
- Szósta Siczowa Dywizja Strzelecka Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej. Formowanie, szlak bojowy, internowanie. 1920-1924
- Tuchola. Obóz jeńców i internowanych 1914-1923, t. I, cz. 3: Warunki życia jeńców i internowanych
- Systemy polityczne Ukrainy
- Aleksandrów Kujawski (1918-1921), cz. I: Warunki życia jeńców i internowanych oraz ukraińskiej emigracji politycznej