Pedagog, germanistka, profesor na Wydziale Nauk Pedagogicznych UMK specjalizująca się w edukacji całożyciowej i dorosłych. W nurcie badań biograficznych współautorka książek: Doświadczenia edukacyjne kobiet w Polsce i w Niemczech (Toruń 2001) oraz Elżbieta Zawacka 1909–2009 (Radom 2009); Elżbieta Zawacka. Pisma pedagogiczne (Radom 2009). Promotorka pracy magisterskiej Katarzyny Renaty Kowalskiej o Halinie Semenowicz w Szkole Wyższej im. Pawła Włodkowica w Płocku, która stała się inspiracją do zespołowego projektu badawczego nad biografią Haliny Semenowicz.
Andragogika w Niemczech. Warunki rozwoju dyscypliny pedagogicznej
UWAGA! DRUK NA ZLECENIE! Realizacja druku wyłącznie po wcześniejszym opłaceniu zamówienia (ok. 14 dni)
„Monografia Hanny Solarczyk jest pierwszym w języku polskim tak kompleksowym i kompletnym opracowaniem prezentującym proces rozwoju i aktualny stan andragogiki niemieckiej. Praca ma nie tylko charakter opisowy. Autorka stawia sobie za cel identyfikację czynników warunkujących rozwój myśli andragogicznej, prześledzenie ich zmieniającej się w czasie roli, wreszcie - co najważniejsze -wyjaśnienie kierunków rozwoju badań i analiz naukowych ujmowanych w szerokim i dynamicznym kontekście społeczno-kulturowym. [...]
Zarysowany obraz niemieckiej andragogiki przedstawiony został kompetentnie i z niekwestionowanym znawstwem. Nie tylko wzbogaci polską andragogikę, ale i dostarczy materiału do komparatystycznych analiz andragogicznych".
„Rozprawa Hanny Solarczyk Andragogika w Niemczech. Warunki rozwoju dyscypliny pedagogicznej jest w moim przekonaniu pracą wyróżniającą się na tle literatury z zakresu nauk o wychowaniu. Charakteryzuje ją: struktura bez zarzutu, ogromna wartość informacyjna, logiczna narracja, staranny język, oparcie się na bardzo bogatej niemiecko-języcznej literaturze przedmiotu, trafne tłumaczenia na język polski tytułów najróżniejszych tekstów i organizacji, liczne podsumowania ułatwiające lekturę. [...] Za jej wydaniem przemawiają co najmniej trzy argumenty:
- rozprawa ma duże walory poznawcze,
- rozprawa jest ważnym i poważnym głosem w aktualnej dyskusji nad tożsamością andragogiki,
- rozprawa napisana została z wyraźną troską o czytelnika".
Wykaz skrótów / 17
Wprowadzenie / 19
Część I. ZEWNĘTRZNE WARUNKI ROZWOJU ANDRAGOGIKI /29
1. Praktyka edukacji dorosłych w Niemczech /32
Kształcenie robotników (1830-1870)/ 32
Kształcenie ludu (l870-1945) /36
Okres rządów Bismarcka i epoka Wilhelmińska (1870-1918) /37
Republika Weimarska (1919-1933) /39
Rządy narodowych socjalistów (1933-1945) /44
Kształcenie dorosłych (1945-1969) /46
Kształcenie dalsze (1970-1995) /56
Kształcenie dalsze/dorosłych jako element edukacji całożyciowej (współcześnie) /60
2. Niemiecka polityka w dziedzinie edukacji dorosłych /69
Polityczno-oświatowe uwarunkowania rozwoju edukacji dorosłych do 1945 r. /69
Polityczno-oświatowe uwarunkowania rozwoju edukacji dorosłych po 1945 r. /71
Polityczno-oświatowe decyzje i zalecenia w dziedzinie profesjonalizacji edukacji dorosłych /73
Polityczno-oświatowe decyzje i zalecenia w dziedzinie akademizacji edukacji dorosłych /73
3. Profesjonalizacja edukacji dorosłych w Niemczech / 83
Profesjonalizacja jako koncepcja polityczno-oświatowa / 83
Profesjonalizm jako koncepcja pedagogiczna/ 92
Przeciwko deprofesjonalizacji /105
Cześć II. POŚREDNIE WARUNKI ROZWOJU ANDRAGOGIKI / 115
4. Instytucjonalizacja andragogiki w Niemczech/ 119
Początki instytucjonalizacji andragogiki / 119
Ruch uniwersytetów rozszerzonych/ 119
Niemiecka Szkoła Badań Ludowych i Edukacji Dorosłych / 122
Ośrodek Pedagogiczny (PAS) DVV /126
Akademizacja andragogiki /130
Kadra naukowa /130
Modele kształcenia andragogicznego / 134
Akademickie stowarzyszenia edukacji dorosłych / 141
5. Pozauniwersyteckie ośrodki naukowo-badawcze edukacji dorosłych w Niemczech /146
Niemiecki Instytut Edukacji Dorosłych (DIE) / 148
Krajowe instytuty pedagogiczne i centrale edukacji politycznej / 152
Ośrodki badań zawodowej edukacji dorosłych /153
Ośrodki międzynarodowych badań edukacji dorosłych / 157
6. Dokumentowanie osiągnięć andragogiki w Niemczech /163
Literatura andragogiczna / 164
Pozycje zwarte / 164
Czasopiśmiennictwo / 168
Internetowe zasoby andragogiki / 175
Część III. WEWNĘTRZNE WARUNKI ROZWOJU ANDRAGOGIKI / 181
7.Od pedagogiki (scjentystycznej) do (krytycznej) nauki o wychowaniu w Niemczech /183
Pedagogika scjentystyczna /184
Pedagogika hermeneutyczna /187
Empiryczna nauka o wychowaniu /191
Krytyczna nauka o wychowaniu /195
Zwroty w nauce o wychowaniu /198
8. Ery rozwoju andragogiki w Niemczech /206
Era orientacji scjentystycznej w andragogice: pluralizm praktycznych koncepcji edukacji dorosłych (do 1919 r.) /207
Era orientacji hermeneutycznej /216
Spór między „starym" i „nowym" kierunkiem w Republice Weimarskiej /216
Kontynuacja tradycji „nowego" kierunku w latach 50. XX w. /227
Era orientacji empirycznej: pragmatyzm andragogiki lat 60. ... /234
Era orientacji krytycznej w andragogice /241
Usytuowanie andragogiki w systemie nauki oraz jej problemy /243
Faza społeczno-krytyczna lat 70.: zwrot krytyczny /246
Faza socjo-antropologiczna lat 80.: zwrot refleksyjny .... /256
Faza postmodernistyczna lat 90.: zwrot konstruktywistyczny /269
9. Elementarne koncepcje andragogiczne /284
Koncepcje badania i teorie dorosłości a ery rozwoju andragogiki /284
Koncepcje badania i teorie uczenia się dorosłych a ery rozwoju andragogiki /297
Konstruktywistyczna teoria uczenia się a dydaktyka dorosłych /305
Podmiotowa teoria uczenia się Holzkampa a andragogika /311
Zakończenie. Andragogika w Niemczech a zewnętrzne, pośrednie i wewnętrzne warunki jej rozwoju /317
Aneks /329
Bibliografia /341
Literatura przedmiotu /341
Netografia / 363
Bibliografia prac opublikowanych w Polsce o teorii i praktyce edukacji dorosłych w Niemczech (1989-2007) /364
Spis schematów i tabel /379
Zusammenfassung /381
Summary / 385
Hanna Solarczyk-Szwec
- Andragogika w Niemczech. Warunki rozwoju dyscypliny pedagogicznej
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 20/2013
- Inspiracje pedagogią freinetowską. Tom 1 - Studia, źródła, wspomnienia dedykowane Halinie Semenowicz
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 21/2014
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 22/2015
- Inspiracje pedagogią freinetowską. Tom 2 - Dzienniki Haliny Semenowicz - matki i obywatelki
- Wychowanie jednostki i wspólnoty do wartościowego życia. Tom 1
- Wychowanie jednostki i wspólnoty do wartościowego życia. Tom 2
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 23/2016
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 24/2017
- Kompetencje społeczne i obywatelskie w podstawach programowych kształcenia ogólnego. Analiza krytyczna
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 25/2018
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 26/2019
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 27/2020
- Podstawy programowe kształcenia ogólnego (od)nowa? Raport z badania kompetencji społecznych i obywatelskich
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 28/2021
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 29/2022
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 30/2023