Absolwentka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu na kierunkach pedagogika i prawo. Doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki. Pracuje na Wydziale Nauk Pedagogicznych UMK w Toruniu. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół edukacji obywatelskiej, demokratycznej, prawnej, partycypacji obywatelskiej i uczniowskiej. Zajmuje się również problematyką sytuującą się na styku zagadnień prawnych i edukacyjnych, a zwłaszcza prawem oświatowym jako kontekstem funkcjonowania szkoły i praktyki edukacyjnej. Autorka ponad 50 publikacji naukowych.
Kompetencje społeczne i obywatelskie w podstawach programowych kształcenia ogólnego. Analiza krytyczna
„[…] książka jest niewątpliwie ważną pozycją wpisującą się w dyskurs dotyczący związków edukacji i demokracji, poszukiwania modelu zaangażowania obywatelskiego poprzez edukację, demokratyzacji edukacji i przyczyn jego nieobecności w codzienności edukacyjnej. Prezentowane w monografii badania są ukierunkowane na identyfikację i ocenę kompetencji społecznych i obywatelskich zawartych w podstawach programowych kształcenia ogólnego oraz próbę określenia, poprzez analizę krytyczną, potencjalnych skutków dla realizowanej edukacji”.
Z recenzji prof. dr hab. Ewy Filipiak
Wprowadzenie / 9
Hanna Solarczyk-Szwec
„Stara” versus „nowa” podstawa programowa – o aktualności analiz / 15
Kompetencje społeczne i obywatelskie – rama teoretyczna
Hanna Solarczyk-Szwec
1. Kompetencje – uwagi ogólne / 23
1.1. Ekonomiczna perspektywa rozumienia kompetencji / 26
1.2. Społeczna perspektywa rozumienia kompetencji / 28
1.3. Kompetencje społeczne i obywatelskie / 32
2. Funkcje edukacji a kompetencje społeczne i obywatelskie / 39
3. Standardy rozwoju społecznego a kompetencje społeczne i obywatelskie w edukacji szkolnej / 49
Violetta Kopińska
4. Perspektywy rozumienia obywatelstwa a kompetencje obywatelskie / 57
Violetta Kopińska, Hanna Solarczyk-Szwec
5. Dokumenty polityczno-oświatowe jako źródło społecznie konstruowanej wiedzy o kompetencjach społecznych i obywatelskich w edukacji szkolnej / 65
5.1. Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 roku w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie – Kompetencje kluczowe w uczeniu się przez całe życie – Europejskie Ramy Odniesienia / 65
5.2. Europejska i Polska Rama Kwalifikacji / 72
5.3. Podstawy programowe kształcenia ogólnego / 76
Hanna Solarczyk-Szwec
6. Konkluzja / 85
Kompetencje społeczne i obywatelskie w podstawach programowych – raport z badań
Violetta Kopińska
7. Metodologia badań / 91
8. Kompetencje społeczne i obywatelskie na etapach edukacyjnych / 115
Izabela Symonowicz-Jabłońska, Elżbieta Wieczór
8.1. Kompetencje społeczne i obywatelskie w podstawach programowych I etapu edukacyjnego / 115
Kinga Majchrzak, Agata Szwech
8.2. Kompetencje społeczne i obywatelskie w podstawach programowych II etapu edukacyjnego / 133
Iwona Murawska, Beata Przyborowska
8.3. Kompetencje społeczne i obywatelskie w podstawach programowych III etapu edukacyjnego / 147
Hanna Solarczyk-Szwec, Anna Matusiak
8.4. Kompetencje społeczne i obywatelskie w podstawach programowych IV etapu edukacyjnego / 161
Hanna Solarczyk-Szwec
9. Standardy rozwoju społecznego a kompetencje społeczne w podstawach programowych kształcenia ogólnego / 179
Violetta Kopińska
10. Typy obywatelstwa a kompetencje obywatelskie w podstawach programowych kształcenia ogólnego / 199
Hanna Solarczyk-Szwec, Violetta Kopińska
11. Analiza porównawcza i wnioski końcowe / 215
Równość i sprawiedliwość rodzajowa w edukacji społecznej i obywatelskiej – założenia podstaw programowych
Wstęp / 233
Dorota Pankowska, Mariola Chomczyńska-Rubacha
12. Formalne podstawy edukacji a polityka gender mainstreaming / 235
Mariola Chomczyńska-Rubacha
13. Standardy rozwojowe edukacji seksualnej a podstawa programowa wychowania do życia w rodzinie / 257
Zakończenie – metaorientacja podstaw programowych / 277
Bibliografia / 283
Violetta Kopińska
- Podstawy programowe kształcenia ogólnego (od)nowa? Raport z badania kompetencji społecznych i obywatelskich
- Przegląd Badań Edukacyjnych, 42 (1/2023): Women in Education. Women about Education)
- Kompetencje społeczne i obywatelskie w podstawach programowych kształcenia ogólnego. Analiza krytyczna
- Edukacja obywatelska w szkole. Krytyczna analiza dyskursu podręczników szkolnych
Hanna Solarczyk-Szwec
Pedagog, germanistka, profesor na Wydziale Nauk Pedagogicznych UMK specjalizująca się w edukacji całożyciowej i dorosłych. W nurcie badań biograficznych współautorka książek: Doświadczenia edukacyjne kobiet w Polsce i w Niemczech (Toruń 2001) oraz Elżbieta Zawacka 1909–2009 (Radom 2009); Elżbieta Zawacka. Pisma pedagogiczne (Radom 2009). Promotorka pracy magisterskiej Katarzyny Renaty Kowalskiej o Halinie Semenowicz w Szkole Wyższej im. Pawła Włodkowica w Płocku, która stała się inspiracją do zespołowego projektu badawczego nad biografią Haliny Semenowicz.
- Andragogika w Niemczech. Warunki rozwoju dyscypliny pedagogicznej
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 20/2013
- Inspiracje pedagogią freinetowską. Tom 1 - Studia, źródła, wspomnienia dedykowane Halinie Semenowicz
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 21/2014
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 22/2015
- Inspiracje pedagogią freinetowską. Tom 2 - Dzienniki Haliny Semenowicz - matki i obywatelki
- Wychowanie jednostki i wspólnoty do wartościowego życia. Tom 1
- Wychowanie jednostki i wspólnoty do wartościowego życia. Tom 2
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 23/2016
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 24/2017
- Kompetencje społeczne i obywatelskie w podstawach programowych kształcenia ogólnego. Analiza krytyczna
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 25/2018
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 26/2019
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 27/2020
- Podstawy programowe kształcenia ogólnego (od)nowa? Raport z badania kompetencji społecznych i obywatelskich
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 28/2021
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 29/2022
- Rocznik Andragogiczny. Andragogy Yearbook. 30/2023