Profesor nauk humanistycznych, pracuje na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu; główne obszary badań to antropologia literatury, studia nad dzieciństwem, fantastyka naukowa i literatura XX i XXI wieku. Jest autorem czterech książek: Proza niefikcjonalna w edukacji polonistycznej ucznia szkoły średniej [1855-1939] (Toruń 2003), Jan Rymarkiewicz – XIX-wieczny humanista (Toruń 2006), Czytanie przyszłości. Polska fantastyka naukowa dla młodego czytelnika (Toruń 2009), Człowiek w przestrzeniach szkoły. Studium antropologiczne (Toruń 2014). Współredagował cztery książki zbiorowe, m.in.: Edukacja polonistyczna i literatura (Toruń 2000), Polska proza i poezja po 1989 roku wobec tradycji (Toruń 2007).
Literatura i maszyna
Książka Literatura i maszyna to rezultat kilkuletnich badań relacji między człowiekiem a urządzeniem, które od momentu rewolucji przemysłowej wyraźnie determinuje nasze zachowanie, nie wyłączając procesu twórczego. Rozważam w związku z tym kilka mniej lub bardziej szczegółowych problemów, uporządkowanych wokół trzech tematów: dyskursu maszynowego, dyskursu o maszynie i dyskursu maszyną. Pierwszy omawiam na przykładzie aktu pisarskiego, kładąc nacisk na uobecnianie się maszyny do pisania w wybranych tekstach Bolesława Prusa i Sławomira Mrożka, a także na opis i charakterystykę wpływu maszyny cyfrowej na powstawanie literatury. Drugi z tematów realizuję w oparciu o artykuły i szkice ogłaszane w XIX-wiecznych czasopismach, „Przeglądzie Technicznym” i „Wszechświecie”. Ich lektura uświadamia wpływ odkryć i wynalazków, szczególnie związanych z energią elektryczną, na sposób postrzegania rzeczywistości oraz sztuki. Ostatni z tematów, dyskurs maszyną, jest opisem znaczenia i funkcji urządzenia jako ważnego elementu wyobraźni pisarskiej. Przedmiotem namysłu czynię wybrane utwory Witolda Gombrowicza, Stanisława Lema, Tadeusza Różewicza oraz teksty rozrywkowe, w tym powieść kryminalną i prozę erotyczną. Tworzą one w książce mozaikę prowokującą czytelnika do dyskusji o XX-wiecznej literaturze.
Rozważania wstępne / 9
Dlaczego dyskurs i maszyna? / 9
Dyskurs maszynowy, dyskurs o maszynie, dyskurs
maszyną. Założenia teoretyczne / 18
Rozdział 1. Dyskurs maszynowy / 35
Wprowadzenie / 35
Maszyna Prusa / 49
Maszyna Mrożka / 57
Maszyna cyfrowa, czyli „nadpodmiotowość” / 69
Dopowiedzenie: maszyna bloga / 88
Rozdział 2. Dyskurs o maszynie / 93
Wprowadzenie / 93
Heurologia według Kucharzewskiego / 99
Źródła dyskursu o maszynie / 104
Cyborgizacja codzienności człowieka / 122
Rozdział 3. Dyskurs maszyną / 139
Wprowadzenie / 139
Maszyna człowiekiem / 153
Ciało przez „maszynkę medycyny” i wojny przepuszczone / 172
Maszyny zbrodni, maszyny miłości / 187
Zakończenie / 207
Nota bibliograficzna / 211
Bibliografia / 213
Summary / 223
Indeks osobowy / 225
Maciej Wróblewski
- Polska proza i poezja po 1989 roku wobec tradycji
- Polska proza i poezja po 1989 roku wobec tradycji
- Jan Rymarkiewicz - dziewiętnastowieczny humanista
- Polonistyczne drogi. Księga jubileuszowa poświęcona profesorowi Władysławowi Sawryckiemu w 70. rocznicę urodzin
- Czytanie przyszłości. Polska fantastyka naukowa dla młodego odbiorcy
- Edukacja polonistyczna w obliczu przemian kulturowych Europy dawniej i dziś
- Człowiek w przestrzeniach szkoły. Studium antropologiczne
- O kondycji człowieka w polskiej literaturze najnowszej
- Literatura i maszyna
- Sztuka dziecięca i młodzieżowa a nowe media
- Teatr i dramat dla dzieci i młodzieży
- Nie tylko Lem. Fantastyka współczesna
- Dziecko w świecie ruchomych obrazów
- Doświadczanie dzieciństwa. Studium z antropologii literatury
- Litteraria Copernicana 4(36)/2020: Tyrmand
- „... a małe dzieci do ognia wrzucali”. Antologia wypracowań szkolnych (1945–1946) na temat II wojny światowej