adiunkt w Zakładzie Historii Języka Polskiego UMK w Toruniu. Kierownik Podyplomowego Studium Logopedii UMK. Autorka kilkudziesięciu publikacji krajowych i zagranicznych (Białoruś, Japonia, Litwa, Serbia, Słowacja, Ukraina, Węgry, Rosja) z zakresu językoznawstwa diachronicznego, w tym monografii pt.: Kształtowanie się polskiej terminologii muzułmańskiej. Prowadzi prace badawcze z zakresu językoznawstwa (historia języka polskiego, teolingwistyka, lingwistyka islamska, kitabistyka) i translatoryki. W obszarze jej zainteresowań naukowych są: polsko-orientalne związki językowe, w tym problematyka tłumaczenia na język polski terminologii religijnej islamu i chrześcijaństwa (na podstawie zabytków tatarskiego piśmiennictwa religijnego, polskich przekładów Koranu i Biblii), kultura i religia islamu. Należy do Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, Towarzystwa Naukowego w Toruniu.
Rękopis z Czombrowa. Filomacki przekład Koranu – edycja i studium historyczno-filologiczne zabytku
Niniejsza publikacja zawiera edycję jednego z najciekawszych literackich tłumaczeń XIX w., mianowicie świętej Księgi islamu – Koranu w przekładzie wileńskich filomatów. Przekład ten jest bezcennym źródłem do badania pograniczy polskiej kultury oraz doskonałym materiałem dla studiów nad XIX-wieczną kulturą kilku europejskich narodów. Dla nowoczesnego edytorstwa teoretycznego przedstawia on cenny materiał do rozważań nad kluczowym problemem wariantów – źródła – tekstu finalnego. Autorzy studiów i rozpraw podjęli zatem szczegółowe badania historyczne, filologiczne i tekstologiczne nad nowo odnalezionym tekstem i nad pozostającymi z nim w bezpośredniej relacji: tefsirem z Grodna, Koranem w edycji warszawskiej oraz rękopiśmiennymi zabytkami Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Praca Redaktorów naukowych niniejszego tomu, a zarazem Autorów i Współautorów wiodących artykułów tego zestawu (prof. prof. Joanny Kulwickiej-Kamińskiej i Czesława Łapicza) to wielkie osiągnięcie w dziedzinie nauk humanistycznych. Niezwykle ważna wydaje się nie tylko pierwsza nowoczesna edycja nieznanego dotąd tekstu, pochodzącego z XIX wieku, ale także jego staranne opracowanie filologiczne wraz z tłem historycznym i co więcej – obudowanie tej wiedzy ściśle naukowej z materiałem popularnonaukowym w postaci listów, relacji, ilustracji i wszelkich innych informacji nawiązujących do osób i wydarzeń związanych tematycznie z głównym wątkiem opracowania.
Z recenzji prof. dr hab. Elżbiety Górskiej
Przedstawiona do recenzji propozycja wydawnicza stanowi niewątpliwie cenną pozycję, dotyczącą tłumaczeń Koranu na język polski przed XX w., które są świadectwem wielokulturowości społeczeństwa Rzeczypospolitej, a także dowodzą wielowiekowych związków kultury polskiej (czy polskojęzycznej) z islamem, nie tylko tym przyniesionym przez Tatarów osiedlonych na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego i Polski. Rzuca także światło na funkcjonowanie tych związków w świadomości XIX-wiecznej inteligencji polskiej oraz na jej niezwykle szeroką tolerancję religijną, która aż pchnęła jej przedstawicieli do dokonania tłumaczenia Koranu na język polski, zrozumiały dla „naszych Tatarów”, aby mogli lepiej zrozumieć własną religię, przecież niechrześcijańską i niejednokrotnie postrzeganą jako religię wroga. Zawarte w proponowanej pozycji artykuły w wyczerpujący sposób opisują zagadnienia, jakie pojawiają się wokół fragmentu rękopisu tłumaczenia Koranu, odnalezionego w archiwum rodzinnym dworu w Czombrowie przez p. Joannę Puchalską.
Z recenzji dr hab. Agaty Nalborczyk, prof. UW
Joanna Kulwicka-Kamińska
- Święte księgi judaizmu, chrześcijaństwa i islamu w słowiańskim kręgu kulturowym. Prace dedykowane Profesorowi Czesławowi Łapiczowi. Tom 1: Księgi wyznawców islamu. Kitabistyka
- Święte księgi judaizmu, chrześcijaństwa i islamu w słowiańskim kręgu kulturowym. Prace dedykowane Profesorowi Czesławowi Łapiczowi. Tom 2: Księgi wyznawców judaizmu i islamu. Historia - Socjologia - Sztuka
- Święte księgi judaizmu, chrześcijaństwa i islamu w słowiańskim kręgu kulturowym. Prace dedykowane Profesorowi Czesławowi Łapiczowi. Tom 3: Słowiańscy chrześcijanie Wschodu i Zachodu. Język - Dialekt - Piśmiennictwo
- Rękopis z Czombrowa. Filomacki przekład Koranu – edycja i studium historyczno-filologiczne zabytku
- Litteraria Copernicana 1(33)/2020: Tatarzy i Słowiańszczyzna
- Tradycja i nowoczesność w badaniach języków słowiańskich
- Tefsir Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego: XVI-wieczny przekład Koranu na język polski. Wydanie krytyczne zabytku polskiej kultury narodowej (tomy 1-3)
Czesław Łapicz
profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, kierownik Zakładu Komparatystyki Słowiańskiej Instytutu Filologii Słowiańskiej. Jego zainteresowania naukowe dotyczą głownie języków i gwar słowiańskich (zwłaszcza polskich i białoruskich) oraz ich wzajemnych relacji systemowych i historycznych. Prowadzi zajęcia dydaktyczne z przedmiotów diachronicznych ze studentami etnologii, polonistyki oraz kierunków slawistycznych. Opublikował ponad 100 artykułów i rozpraw z zakresu komparatystyki słowiańskiej oraz kitabistyki. Prowadzi badania nad piśmiennictwem Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego, zwłaszcza nad kitabami („Kitab Tatarów litewsko-polskich. Paleografia. Grafia. Język”, Toruń 1986; „Klucz do raju. Księga Tatarów litewsko-polskich z XVIII wieku w przekładzie i opracowaniu Henryka Jankowskiego i Czesława Łapicza”, Warszawa 2000) oraz tefsirami [„Najstarszy polski przekład Koranu (tefsir muzułmanów Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1788 roku na tle polskich przekładów świętej Księgi islamu. Studium filologiczno-historyczne”) – w ostatniej fazie przygotowawczej]. Interesuje się także teolingwistyką („Chrestomatia teolingwistyczna”, pod red. A. K. Gadomskiego i Cz. Łapicza, Symferopol 2009).
- Rękopis z Czombrowa. Filomacki przekład Koranu – edycja i studium historyczno-filologiczne zabytku
- Dialog chrześcijańsko-muzułmański, t. 3: Teoria - praktyka - perspektywy
- Litteraria Copernicana 1(33)/2020: Tatarzy i Słowiańszczyzna
- Tefsir Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego: XVI-wieczny przekład Koranu na język polski. Wydanie krytyczne zabytku polskiej kultury narodowej (tomy 1-3)
- Polszczyzna dawna i współczesna. Materiały z ogólnopolskich konferencji językoznawczych
- Dialog chrześcijańsko-muzułmański, t. 1: Historia i współczesność, zagrożenia i wyzwania
- Język staro-cerkiewno-słowiański
- 60-lecie Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Dialog chrześcijańsko-muzułmański, t. 2: Klucz do wspólnej przyszłości